Garancije Republike Srpske su, od kako je Vlada Republike Srpske za to preuzela nadležnosti Narodne skupštine, porasle za 67 odsto, odnosno sa 400 na 670 miliona KM.

Republika Srpska je izdala do sada ukupno 669 miliona maraka garancija za kredite zdravstvenih ustanova, opština i javnih preduzeća, a samo u prošloj godini, od kada je za to preuzela nadležnost Narodne skupštine, Vlada RS je izdala garancije u vrijednosti od 270 miliona KM.

Izmjene Zakona o zaduživanju, dugu i garancijama RS, kojima je propisano da Narodna skupština odlučuje o ukupnom iznosu garancija u toku fiskalne godine, a da Vlada donosi odluku o tome kome će i za šta one biti izdate, stupile su na snagu 1. januara 2018. godine, a Vlada je od tada izdala 15 garancija.

Garancija znači da će iz Budžeta RS biti vraćeni krediti ako pravna lica ne budu mogla vraćati zajmove, kao što se to desilo u slučaju milionskog kredita koji je uzelo preduzeće „Nikola Tesla“.

U Ministarstvu finansija RS su za portal CAPITAL rekli da je NSRS odobrila da RS može izdati garancije za kreditna zaduženja u 2018. godini do 750 miliona КM, s tim da ukupna izloženost Republike Srpske po izdatim garancijama ne može biti veća od deset odsto ostvarenog BDP-a u 2018. godini.

„U skladu sa tom odlukom, Vlada RS je u 2018. godini donijela 16 odluka o davanju saglasnosti za izdavanje garancije Republike Srpske, od čega je do kraja marta 2019. godine izdato 15 garancija Vlade RS, u ukupnom iznosu od 269,9 miliona КM. U prva tri mjeseca ove godine nije bilo izdavanja garancija“, rekli su u Ministarstvu .

Garancije RS su dobili „Autoputevi RS“, Univerzitetski klinički centar RS, opštine Bileća, Kostajnica i Кrupa na Uni, Fond zdravstvenog osiguranja RS, Univerzitetska bolnica Foča, Bolnica „Sveti apostol Luka“ Doboj, „Sveti vračevi“ Bijeljina, Bolnica Nevesinje, Bolnica Istočno Sarajevo, Bolnica „Dr Mladen Stojanović“, „Grad“ Bijeljina, Nacionalni park „Sutjeska“ Tjentište.

Član Udruženja ekonomista RS „SWOT“ Aleksandar Ljuboja kaže za CAPITAL da je svaka garancija potencijalni dug i da je zbog toga neophodna opreznost i analiza pri njihovom odobravanju.

„Svaka garancija predstavlja potencijalni dug i gubitak Republike Srpske i upravo zbog toga se mora voditi računa kako se one i za koje namjene odobravaju. Ne vidim problem da se garancije odobravaju ukoliko su opravdane, ali svakako moramo voditi računa o svim procedurama i o tome da je to potencijalna zaduženost“, kazao je Ljuboja.

Republika Srpska je 2013. godine dala garanciju od pet miliona KM za kredit preduzeća „Nikola Tesla“. Ova garancija je aktivirana u toku 2014. godine, a dug po osnovu te garancije je uključen u unutrašnji dug Republike Srpske.

Vlada RS preuzela je krajem 2017. godine od Narodne skupštine RS nadležnost za izdavanje garancija u ime RS nakon što su poslanici prihvatili vladin prijedlog izmjena Zakona o zaduživanju, dugu i garancijama.

(SB / Capital)