Više od 70 miliona eura u proteklih deset godina donirala je mađarska vlada za sport, crkve i medije u Vojvodini, otkrio je Centar za istraživačko novinarstvo Srbije. Od ukupne cifre, na medije mađarske nacionalne manjine je "otpalo" 12 miliona, kojima, tvrde sagovornici N1, politički uticaj kupuje ne samo Orbanov "Fides", nego i koalicioni partner vladajuće partije u Srbiji - Savez vojvođanskih Mađara.

"Da medije u svojoj zemlji kontroliše čvrstom rukom – poznato je u cijeloj Evropi. Da produženom rukom kontroliše i medije sa južne strane granice, znaju uglavnom samo oni koji u Srbiji prate medije na mađarskom jeziku", Peter Kokai nekadašnji novinar Mađar Soa, najstarijeg dnevnog lista na mađarskom jeziku u Vojvodini, objasnio je za N1 kako Fides i njemu sestrinski Savez vojvođanskih Mađara uvode politiku u uređivačku politiku.

„Dok sam ja još bio u Mađarskoj vjerujte mi da sam svojim očima vidio kako osoba bliska SVM-u na dnevnom nivou telefonira glavnom uredniku i daje razne instrukcije šta da piše a šta da ne piše. To je ista medijska strategija Fidesa, SVM samo kopira taj metod – mi postojimo, mi smo na vlasti, mi smo nepogrješivi, to što mi radimo to je uvijek idealno, a opozicija ili ne postoji a ako postoji onda radi samo negativno“, kazao je Peter Kokai iz Sabad Mađar So.

Iza svega je motiv SVM-a i Fidesa da sačuvaju vlast, tvrdi Kokai i podsjeća da su Orbanu važni glasovi 250.000 vojvođanskih Mađara, od kojih većina ima dvojno državljanstvo.

„Ne samo da imaju dvojno državljanstvo, nego imaju i pravo glasa na izborima i poznato je da na svim dosadašnjim izborima od kad vojvođanski Mađari imaju pravo glasa, više od 90 odsto glasova otišlo je Fidesu“, navodi Kokai.

A medijima koje preko fondova donira Fides, od 2011. do 2019. godine, dodijeljeno je 12 miliona evra, otkrili su novinari CINS-a. Novac se slio na račune najvećih medija na mađarskom jeziku u Vojvodini, čiji osnivač i vlasnik je Nacionalni savjet mađarske nacionalne manjine.

U pisanom odgovoru za N1, Savjet negira postojanje bilo kakvog političkog uticaja na medije u njihovom vlasništvu.

„Svim novinarima jasno je da je – isto kao i istraživačko novinarstvo – manjinsko informisanje neodrživo u tržišnoj utakmici. Smatramo da mediji čiji je osnivač Nacionalni savet mađarske nacionalne manjine jasno i transparentno navode svoje finansijere, te je ta informacija dostupna ne samo upućenima, veći svima koji konzumiraju te medije“, naveli su iz Saveta.

Predsjednik NDNV-a Norbert Šinković tvrdi da politički uticaj ipak postoji, i da je prije svega vidljiv kroz pristrasan način na koji mediji prate aktivnosti mađarske Vlade. Objašnjava da je problematično i pitanje pravne regulacije vlasništva nad manjinskim medijima.

„Svaki put kad je kampanja u Mađarskoj vi vidite i na neki način odjek te kampanje i u Srbiji.  Nije problem što vi pratite aktivnosti mađarske vlade, ono što tu može da bude sporno jeste odnos osnivača, odnosno Nacionalnog savjeta prema tim medijima. Mi godinama apelujemo na to da taj odnos mora da se promijeni, trenutno ono što predstavlja problem je da mi ne znamo koje su obaveze osnivača kao Nacionalnog savjeta prema tim medijima, kako se štiti autonomija novinarki i novinara u tim redakcijama“, rekao je Šinković.

Iz Saveza vojvođanskih Mađara nisu htjeli pred kamere N1.

Potpredsejdnik SVM-a Balint Pastor u telefonskom razgovoru nam je rekao da su teze o političkom uticiju na medije na mađarskom jeziku do te mjere apsurdne, da niko iz te partije neće ni da ih komentariše.