Nova satelitska mjerenja nude dragocjene podatke za proučavanje tektonskog rasjeda na jednom od geološki najneobičnijih mjesta na planeti.

Na tom mjestu, koje je i jedno od najvrelijih mjesta na Zemlji - duž sušnog područja Afar, u Istočnoj Africi, moguće je stajati tačno na mjestu gdje se, duboko pod zemljom, kontinent upravo razdvaja.

To potpuno pusto prostranstvo nalazi se iznad spoja tri ogromne tektonske ploče koje se vrlo sporo "ljušte" jedna s druge. To je složen geološki proces za koji naučnici kažu da će kroz bar nekoliko miliona godina sasvim pocijepati Afriku nadvoje i stvoriti novi okeanski bazen.

Za sada je najočitiji dokaz nova pukotina, dugačka 56 kilometara u Etiopskoj pustinji.

Tektonsku sudbinu afričkog kontinenta naučnici proučavaju već nekoliko decenija, a nova satelitska mjerenja pomažu im da bolje prate i razumiju promjene.

- Ovo je jedino mjesto na Zemlji gdje može da se prouči kako kontinentalni rasjed postaje okeanski - rekao je Kristofer Mur s Univerziteta u Leedsu, u Velikoj Britaniji.

Smatra se da će nastanak novog okeana u Africi trajati najmanje pet do 10 miliona godina. Naučnicima je to posebno zanimljivo jer se dešava u Afaru - na granici Nubijske, Somalske i Arapske ploče, s obzirom na to da taj prostor ima jedinstvene geološke karakteristike.

Zemljinu koru čini desetak velikih tektonskih, kamenitih ploča koje se neprestano sudaraju, penju se jedna na drugu, podvlače se ili se udaljavaju.

U posljednjih 30 miliona godina, Arapska ploča se udaljava od Afrike, čime su nastali Crveno more i Adenski zaljev. Somalska ploča u Istočnoj Africi također se udaljava od Nubijske ploče duž doline Istočne Afrike, koja se proteže kroz Etiopiju i Keniju.

Još se ne zna mnogo, uključujući i zbog čega se raspada afrički kontinent. Neki smatraju da bi uzrok moglo biti masivno kretanje pregrijanih rastopljenih stijena - magme, koja se ispod Istočne Afrike uzdiže iz Zemljinog plašta.

Posljednjih godina, GPS instrumenti koji se oslanjaju na mjerenje sa satelita, preobrazili su to istraživanje, omogućivši naučnicima da precizno, u milimetrima, mjere kretanje tla, rekao je geofizičar Ken McDonald, profesor Kalifornijskog univerziteta u Santa Barbari.

- Osim toga, ta se pojava prati stalnim terenskim istraživanjem na mjestu gdje se dešava, u regionu Afar, koji se naziva "Danteovim paklom" - rekla je Cynthia Ebinger, geofizičarka Univerziteta u New Orleansu, koja tamo često radi.