Glavni junak naše današnje priče je Mustafa Golubić, najpoznatiji tajni agent sa prostora Balkana.

Mustafa Golubić bio je agent sovjetske tajne službe. Otac mu je bio ugledni trgovac, a Mustafa nadareno, inteligentno dijete, najbolji učenik osnovne škole u Stocu. Dobio je općinsku stipendiju i nastavio školovanje u Realnoj gimnaziji u Sarajevu. U Sarajevu je završio pet razreda gimnazije, a onda nastavio školovanje u Beogradu. Maturirao je 1913. godine.

Bio je najbolji učenik gimnazije u Beogradu pa je dobio stipendiju vlade Kraljevine Srbije da studira pravo u Ženevi.

Mladić iz hercegovačkog krša prometnuo se u centralnu ličnost tog vremena, čovjeka od čije je ruke stradalo na desetine političkih protivnika.

U tekstu “Bečke godine mojih roditelja” Vera Mujbegović, tuzlanska povjesničarka, ovako opisuje Mustafu Golubića:

„Centralna, pitoreskna, vanserijska ličnost bečkog kruga ljevičarskih studenata bio je nesumnjivo Mustafa Golubić zvani Mujke. I poslije mnogo godina, u Tuzli, pri svakom spomenu njegovog imena, roditelji su nekako spuštali glas i spominjali ga s pijetetom. Mujke je rođen 1890. u Stocu na Bregavi, kao treće dijete Muhameda i Nure. Rano se odlučio za revolucionarnu aktivnost, najprije kao „mladobosanac“ sklon Srbiji, zatim u grupi "Ujedinjenje ili smrt". Prema kazivanju suvremenika, bio je „uzor hrabrosti, inteligencije, dobrote i lakoće pri učenju jezika“. Prihvaćen kao „mladobosanac“, u Beogradu je maturirao u Prvoj muškoj gimnaziji, upisao najprije Tehnički, a zatim Pravni fakultet…“

Kao član dobrovoljačkog odreda Voje Tankosića, Golubić je šetao po Beogradu u pelerini, s fesom na glavi i bio iskušavan na sve moguće načine, sve u želji za rušenjem Austro-Ugarske. Između ostaloga, skočio je sa Željezničkog mosta u Savu. U grupi s Bogdanom Žerajićem, Vladimirom Gaćinovićem i Pavlom Bastajićem, poslije pokušaja atentata na Oskara Poćoreka, stupio je u vezu sa zloglasnim Apisom. Ponovno je postao dobrovoljac 1914/1915. Krenuo je najprije u Rusiju, a poslije u rat. S nekoliko muslimana, Mustafa je prošao kroz Albaniju. Životno se zamjerio zbog Apisa kralju Aleksandru, svjedočio je u korist Apisa i lično se sreo s kraljem Aleksandrom i zaprijetio mu da će ga ubiti.

No, agent Golubić je pobjegao iz zatvora, interniran je prvo na Krf, pa u Afriku, da bi se 1919. ponovno našao u Beogradu.

O njegovoj vezi s ubistvom Lava Trockog poznato je gotovo sve, kao i o brojnim ljubavnicama, među kojima je bila i supruga nesretnog Trockog.

No, manje je poznata Golubićeva uloga u vrijeme Drugog svjetskog rata. Kad je Rodoljub Čolaković 15. aprila 1941. godine sreo Mustafu u okupiranom Sarajevu, ovaj mu je, navodno, rekao: "Valter neće dugo trajati i moraće da bude maknut." Čolaković u svojim memoarima piše da je to odmah javio Titu, čije je konspirativno ime u to doba bilo Valter. Milovan Đilas je kasnije tvrdio da je postojala odluka da se Mustafa Golubić ukloni, jer su dobili podatke da se on sprema likvidirati Tita. U predustaničkim danima, u maju 1941. godine Golubić se sastajao s Titom, koji je tada boravio u Beogradu, i s još nekim članovima Politbiroa KPJ.

Golubić je stigao u Beograd odmah nakon njemačkog zauzimanja, kada se njihova uprava tek uspostavljala. Međutim, neko je u Beogradu 10. juna 1941. obavijestio novooformljeni Gestapo i Specijalnu policiju da se u jednom ilegalnom stanu nalazi veliki boljševički agent i general NKVD-a Golubić. Gestapo je odmah provalio u stan na adresi Mirijevski put 97, gdje se smjestio Mustafa Golubić i uhapsio ga. Tom prilikom je ubijena kćerka vlasnika stana pod sumnjom da je špijun NKVD-a. Uhapšeni Golubić je sproveden do zatvora Gestapoa, na današnjem Trgu Nikole Pašića. Tu je teško mučen, ali uprkos svemu ništa nije priznao.

Dana 11. juna 1941., Nijemci su ga slomljenih ruku i nogu vezali za stolicu, strijeljali u dvorištu zgrade Gestapoa, raskomadali i zakopali pod velom noći na nekoliko lokacija u Pionirskom parku.

Vojnici Crvene armije su odmah po oslobođenju Beograda 1944. godine, po Staljinovoj direktivi, pronašli njegove ostatke, otkopali ih, a zatim poslali u Moskvu, gdje je i sahranjen s najvišim vojnim počastima.

(SB)