Mađarski premijer Viktor Orban razgovarao je sa Vladimirom Putinom što je bio rijedak sastanak ruskog predsjednika sa liderom neke zemlje Europske unije, piše američka novinska agencija AP i u tom kontekstu pominje predsjednika Srbije Aleksandra Vučića koji se također u Pekingu sreo s Putinom.

Orban i Putin su se sastali u Pekingu prije međunarodnog foruma o jednoj od politika kineskog predsednika Xi Jinpinga, Inicijative „Pojas i put“, a njihov sastanak se fokusirao na pristup Mađarske ruskoj energiji.

„EU i drugi zapadni lideri su uglavnom izbjegavali kontakt sa Putinom zbog ruske invazije na Ukrajinu koja je počela u februaru“, piše AP i dodaje da se samo austrijski kancelar Karl Nehammer s Putinom sastao u aprilu 2022.

„Mađarska nije nikada željela da se suprotstavi Rusiji. Mađarska je oduvijek bila željna da proširi kontakte“, rekao je Orban Putinu, javila je ruska državna televizija.

Bilateralne veze te dvije zemlje su pretrpjele štetu zbog sankcija EU protiv Moskve, rekao je Orban.

Stav Mađarske o ratu zbunio je njene europske partnere i doveo do zastoja u pružanju finansijske i vojne pomoći Kijevu, piše AP.

Orban je odbio da isporuči Ukrajini oružje i nije dozvolio njegovo prebacivanje preko mađarsko-ukrajinske granice. On je također prijetio da će staviti veto na sankcije EU protiv Moskve, iako je uvijek na kraju glasao za njih.

Činilo se da je Orbanov sastanak sa Putinom blagodet za ruskog predsjednika, koji bi mogao da ukaže na to kao na znak da se pokolebalo jedinstvo unutar EU u pogledu podrške Ukrajini i osude Rusi zbog otpočinjanja rata, tumači AP.

Putin je rekao da iako su mogućnosti za održavanje veza sa nekim zemljama „ograničene u trenutnoj geopolitičkoj situaciji, zadovoljstvo je što su uspjeli da očuvaju i razviju odnose sa mnogim evropskim zemljama, uključujući Mađarsku“.

Budimpešta je od maja blokirala paket vojne pomoći EU Kijevu u vrijednosti od 500 miliona eura i rekla da će tako nastaviti dok ne dobije ustupke Kijeva u vezi sa uvrštavanjem jedne mađarske banke na listu međunarodnog sponzora rata, piše AP, ali ne navodi da je ta banka OTP.

„Orban, konzervativni populistički lider koji je više puta kritikovao zapadne sankcije Rusiji, rekao je da njegova zemlja ostaje željna da održi veze sa Moskvom, od koje Mađarska u velikoj mjeri zavisi od prirodnog gasa, nafte i nuklearnog goriva“, navodi AP.

AP dalje piše da „dok je većina mađarskih susjeda u Srednjoj i Istočnoj Evropi preduzela velike korake da se odvikne od ruske energije, Orban je radio na održavanju, pa čak i na povećanju zaliha ruskog gasa i nafte, tvrdeći da su oni od suštinskog značaja za funkcionisanje mađarske privrede“.

„Radimo šta možemo i pokušavamo da sačuvamo ono što možemo u našim bilateralnim kontaktima“, rekao je Orban, ističući planirano proširenje jedine nuklearne elektrane u Mađarskoj na čemu radi ruska državna nuklearna energetska korporacija „Rosatom“. Projekat će biti finansiran kreditom od 10 milijardi eura ruske državne banke.

U objavi na Facebooku, Orban je ponovio svoj dugogodišnji poziv na prekid vatre i hitne mirovne pregovore u Ukrajini, iako nije naznačio šta bi to značilo za buduću bezbjednost ili teritorijalni integritet Ukrajine.

„U Evropi danas, jedno je pitanje na umu: Da li će doći do prekida vatre u Ukrajini?“, napisao je Orban. „I nama Mađarima je najvažnije da prestane poplava izbjeglica, sankcije i borbe u našoj susjednoj zemlji“, dodao je on.

Dalje AP piše da je „predsednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio da je imao kratak sastanak sa Putinom, koji će takođe vjerovatno izazvati zabrinutost u Europi. Srbija se pod Vučićem sve više udaljava od svog proklamovanog cilja ulaska u EU i ekonomski i politički se približava Rusiji i Kini“.

„Srbija je odbila da se pridruži sankcijama EU protiv Moskve, iako Vučić kaže da Srbija poštuje teritorijalni integritet Ukrajine“, piše AP.

Agencija naže da su „i Kina i Rusija glavni dobavljači oružja za srpsku vojsku u trenutku kada rastuće tenzije oko njene bivše pokrajine Kosovo predstavlja jedan od glavnih bezbjednosnih problema Zapada za regionalnu stabilnost“.

„Kina je Srbiji obezbjedila milijarde dolara kredita za fabrike i autoputeve koje grade kineske kompanije. Sporazum o slobodnoj trgovini potpisan sa Kinom u utorak je direktno protiv ekonomske politike EU i morao bi da bude ukinut ako bi Srbija pristupila EU“, zaključuje AP.