Piše: BORO KONTIĆ (Gradski.me)

Notorna je činjenica da su pristalice Otvorenog Balkana u Bosni i Hercegovini političari manjeg entiteta. Bez razlike. Zapravo razlika se da uočiti kod argumentiranja. Navešću primjer Nenada Stevandića, predsjednika Skupštine RS, osobe izuzetno sumnjive ratne prošlosti koja u jednom televizijskom nastupu novinaru umiljato objašnjava kako, evo otkako funkcioniše Otvoreni Balkan (priča mu poznanik iz Beograda) ajvar koji mu šalju iz Skopja stiže mnogo brže nego je stizao ranije. Stevandić je impresioniran, te se unio novinaru u lice, ono kao kad od sagovornika očekuješ istu reakciju. Avaj, novinar izgleda ne voli ajvar.

Nenad Nešić je odnedavno ministar sigurnosti Bosne I Hercegovine. Bilo bi u najmanju ruku neprilično da nalegne na priču o ajvaru. Ne baš eksplicitno Otvoreni Balkan, ali kako god uzmeš, u nedavnoj njegovoj izajavi stoji putokaz i ka ovom projektu. Sa svim njegovim malignim i perfidno upakovanim implikacijama. S pozicije ministra Nenad Nešić je nagovijestio propitivanje liste osoba kojima je u vrijeme “bivših mandata” izrečena mjera zabrane ulaska u Bosnu i Hercegovinu. Nešić poentira da su na tom spisku “intelektualci” te ne okolišeći pominje baš jedno ime. Miloš Ković. Izjavio je ovo Nešić za entitetsku novinsku agenciju Srna na čijoj stranici uzgred čitate kompatibilan naslov: Patrijarh Porfirije: Riječ crkve će uvijek biti otrežnjujuća i iscjeljujuća.

Miloš Ković?

Beogradski profesor istorije. Marta prošle godine je odbijen na granici te nije stigao u Banjaluku. Te su zbog toga banjalučki studenti bili lišeni njegove žive riječi.

Nije teško obavijestiti se o profesoru Milošu Koviću. Od dostupnih informacija u kojima se nepogrešivo predstavlja, pomenuću dvije.

2019. na Vidovdan, profesor Miloš Ković je bio gost Radija Svetigora. S njim je počela emitovanje nova emisija “Кosmetska kandila“. U opisu joj stoji da je to emisija “o svetinjama Svete srpske zemlje i aktuelnim dešavanjima na Kosovu i Metohiji.” Tu je profesor Miloš Ković izjavio: “Kažite mi šta mislite o Kosovu, i ja ću vam reći ko ste.”

Ova izjava uz uvid u njegove javne nastupe, pisanje i djelovanje, neodoljivo navodi na uzvraćanje istim obrazcem.

“Kažite mi šta mislite o Hagu, i ja ću vam reći ko ste.”

Profesor Miloš Ković je od onih koji uporno istrajavaju u tome da je Hag antisrpska urota. Profesor Ković je i sam bio u Hagu. Kao svjedok odbrane. Koautor je knjige čiju naslovnicu krasi presuđeni ratni zločinac, Ratko Mladić. Ono što nije postigao u sudnici, Miloš Ković pokušava postići knjigom. I ne samo knjigom. Predavanjima, javnim nastupom itd. Na bosansko-hercegovačkoj granici je zaustavljen i odbijen u vrijeme koje je uslijedilo nakon što je tadašnji visoki predstavnik Valentin Inzko donio izmjene zakona kojim se sankcioniše negiranje genocida i veličanje ratnih zločinaca (28. Jula 2021). Nenad Nešić to, kao, ne zna?!

Profesor Miloš Ković je živo zainteresiran za “srpsku stvar” te, koliko je moguće, prisutan svuda gdje ona bukti, gori, tinja. Na njegovu izjavu u “Kosmetskom kandilu” može se uzvratiti i:

“Kažite mi šta mislite o litijašenju u Crnoj Gori, i ja ću vam reći ko ste.”

Da ne okolišimo: bio je aktivan sudionik. Ali i bez tog uvida odgovor na pitanje jasno se čita iz izbora društva s kojim nastupa u idiličnom saglasju. U poznu jesen prošle godine evo ga u beogradskom Ruskom domu, uz Emira Kusturicu, mitropolita Joanikija… učestvuje u večeri slavljenički posvećenoj prisutnom Matiji Bećkoviću.

Biram baš ovaj događaj jer je tom prilikom izjavio nešto što definitivno dovodi u pitanje njegovu titulu. Da vidimo kako je profesor Miloš Ković tom prilikom poštovao metodologiju naučnika. Izjavio je da “iz jedne Matijine pesme jedan istoričar može naučiti više nego iz nekih istorijskih knjiga.” I da je on, univerzitetski profesor, saznao da je Crna Gora dobila naziv po monasima, od crnih riza. Obratite pažnju na glagole: naučiti i saznati! Nepoznat mi je Bećkovićev stih na koji se Ković poziva, ali mu se mimo kleronacionalističkog kičeraja ne može zamjeriti da “dezinformiše”. Otpisujete na poetsku slobodu, metaforu itd. Ali da jedan univerzitetski profesor sa katedre za istoriju prihvati ovo… !? Studenti bi, dakle, od profesora Miloša Kovića mogli “učiti” i “saznati” da je Crna Gora dobila ime po crnorizcima Izvor na koji se mogu pozvati je neka pjesma Matije Bećkovića!? Kao što se studenti biologije u obrazlaganju rada znojnih žljezda kod zečeva mogu pozvati na pjesmicu pamtljivog stiha “Trči zeka iz daleka, oblio ga znoj”? Primjere dopisujte sami.

Lišena je publika u manjem bosansko-hercegovačkom entitetu, otkako je profesoru Milošu Koviću izrečena mjera zabrane ulaska u Bosnu i Hercegovinu nadahnutih kazivanja kao što je ovo:

“Dovoljan je jedan stih da pokrene osećanje istorije koje je dublje nego tomovi učenih knjiga. Osećanje trajanja, kao udaljeno zvono koje neprestano zvoni. Istorija je priča o moralu i zavetu, o reči koja je data i na nama je da je držimo, a Srbi su jedan od zavetnih naroda.”

Ponesen atmosferom jednoglasja u beogradskom Ruskom domu pomenuo je profesor Ković i po presudi Covida neprisutnog mitropolita Amfilohija. Ispričao “anegdotu” kada je nakon pokretanja inicijative za odbranu Kosova i Metohije, u dogovoru sa mitropolitom Amfilohijem i Matijom Bećkovićem, “usledio medijski napad na mitroplita.”

Profesor kao osoba sa izrazitim pomanjkanjem smisla za duhovitost poentira: “na šta smo se ja i Bećković samo smejali“. Te da je “smeh bio ohrabrenje i dao osjećaj smisla.”

Začudo, istoj reakciji profesor Miloš Ković nije pribjegao i kada su ga zaustavili na granici Srbije i Bosne I Hercegovine. Ne, nego je bo’me napravio dramu kakvu bi, primjerice, napravili Djed Božičnjak ili Sveti Nikola onemogućeni da dobroj dječici isporuče poklone. Tj. pomenute istorijske lekcije.

Kako god, ministar Nenad Nešić je evo pokrenuo pitanje i vjerovatno ćemo uskoro saznati ishod. Jedno je sigurno: živa (živahna) riječ profesora Miloša Kovića u Republici Srpskoj bi dobro došla u vrijeme živahnog projekta Otvoreni Balkan. Kao što je devedesetih prošlog vijeka funkcionisala živa riječ Milorada Ekmečića, takođe profesora istorije. Živu riječ pominjem misleći na naslov knjige “Živa reč Milorada Ekmečića”. U njoj se, između ostalog, može pročitati: “Uvek sam smatrao da su Crnogorci izmišljena nacija”. Doduše, kod velikosrpskog nacionaliste i šoviniste kakav je bio profesor Milorad Ekmečić, nije bilo nebuloznih izleta u kvazipoeziju. Ali, to je već druga tema.