Fakulteti i univerziteti čiji su direktori, rektori i profesori uhapšeni u akciji „Klaster“ zbog trgovanja falsifikovanim diplomama, uskoro će biti ugašeni, saznaje portal Capital.

Prema dobro provjerenim informacijama, radi se o Visokoj školi za primijenjene i pravne nauke “Prometej”, Nezavisnom univerzitetu (NUBL) i Univerzitetu za poslovni inženjering i menadžment “PIM” koji će u vrlo kratkom roku prestati sa radom (Najpoznatiji student ovog fakulteta je načelnik Starog Grada Irfan Čengić) Ista sudbina najvjerovatnije čeka i visokoškolske ustanove “CKM” i “Victoria” iz Mostara koje su se našle na ovoj optužnici.

Razlozi za zatvaranje su, prije svega, “loš glas” na koji su dospjele ove ustanove nakon hapšenja odgovornih za organizovano prodavanje falsifikovanih diploma i namještanje ispita, zbog čega su se studentni masovno ispisali i prebacili na druge visokoškolske ustanove. Drugi razlog, prema našim informacijama su i “odvezane ruke” Agencije za razvoj visokog obrazovanja Rs (AVORS), kao i one na nivou BiH da “počisti teren” u oblasti visokog obrazovanja.

Izvor Capitala kaže da se zbog optužnice i jasnih dokaza da su ove ustanove umiješane u trgovanje falsifikovanim diplomama ide ka njihovom zatvaranju. Pojašnjava da svi fakulteti na univerzitetu gube licencu i akreditaciju bez obzira da se li se na svakom ili samo jednom od njih trgovalo diplomama.

“To ne bi trebalo da utiče na diplome onih koji su “regularno” završili ove fakultete ili koji nisu otkriveni u kupovanju ili falsifiovanju. Koliko vidimo, sa ovih fakulteta se studenti masovno prepisuju na druge. Tri visokoškolske ustanove i univerziteta u Banjaluci idu pod led, a prema sadašnjim informacijama, isto će se desti i sa ostalima koji su obuhvaćeni ovom optužnicom“, rekao je izvor.

Aktuelni direktor Visoke škole za primijenjene i pravne nauke “Prometej” iz Banje Luke Borislav Bijelić kaže da su “u statusu mirovanja”, te da organizuju samo odbrane završnih radova za apsolvente. Novu generaciju nisu ni upisivali u svjetlu aktuelne optužnice bivšeg direktora i suvlasnika Dragan Ilića, ali i suočavanja sa kompletnim odlivom studenata.

"'Prometej' više ne funkcioniše. Agencija za akreditaciju visokoškolskih ustanova RS je odbila naš zahtjev za akreditaciju, ali nije još dostavila rješenje. Za to vrijeme, mi smo uložili žalbu sudu i čekamo konačnu odluku, ali vjerovatno to rješenje ne dolazi jer i oni čekaju riječ suda. Međutim, studenti su masovno počeli da se ispisuju. Mi više studenata nemamo, a nismo ni upisivali novu generaciju“, kaže Bijelić.

Dodaje da zna da su neki obuhvaćeni optužnicom postigli sporazum sa Tužilaštvom BiH i priznali krivicu. Da li će nadežno ministarstvo svima oduzeti licencu, to će se vidjeti, kaže Bijelić.

“Optužnicom su obuhvaćeni bivši direktor kao odgovorno lice i samo jedan profesor iz Bijeljine, ako se dobro sjećam. Ako se pažljivo čita optužnica, u dijelu koji se odnosi na direktora naše visokoškolske ustanove, to se ne može porediti u odnosu na ono što se stvalja na teret drugima. Ne opravdavam nikoga, ali nigdje nećete naći da je uzimao novac i sastajao se po kafanama kao ostali“, kaže Bijelić i dodaje da je prosvjetna inspekcija ranije protivzakonito dva puta naložila da se ponište diplome “Prometeja” i da su oba slučaja pred sudom dokazali da su one bile validne.

Kaže da im je AVORS uskratila akreditaciju, te da su se oni na to žalili pred sudom i da još uvijek čekaju odluku.

“Prometeju” je akreditacija istekla 19. oktobra 2024. godine, a AVORS je još 25. juna 2024. godine, i pored vođenog upravnog postupka pred Okružnim sudom u Banjaluci, odbila novu akreditaciju ustanove. Prema Državnom registru visokoškolskih ustanova, 15.10.2024. godine akreditacija je istekla i Nezavisnom univerzitetu Banja Luka NUBL, koji je zauzeo istaknuto mjesto na ovoj optužnici.

Za šta se terete optuženi

Podsjetimo, u akciji “Klaster” na području Banje Luke, Mostara i Brčkog, zbog trgovanja falsifikovanim diplomama uhapšeni su profesori, direktori i rektori koji su po uhodanoj šemi prodavali diplome medicine, prava, zaštite na radu, šumarstva, ekonomije i brojnih drugih zvanja.

U optužnici na 50 stranica navodi se da su oni otvoreno dogovarali detalje prodaje diploma, fiktivnog polaganja ispita i odbranu diplomskih radova.

Cijene lažnih diploma bile su u rangu polovnih vozila, a često su zavisile od "dužine studiranja” i toga da li će “diplomac” zvanje po narudžbi steći za dva – tri mjeseca ili za devet mjeseci. Naplaćivali su od 3.500 maraka pa sve do 10.000 maraka, a do sada je utvrđeno da su inkasirali najmanje 370.000 maraka.

Zbog trgovine lažnim diplomama optužnicom je obuhvaćeno 15 fizičkih i šest pravnih lica koji se terete da su prodali najmanje 49 diploma osobama koje nisu studirale.

Apsolutna zvijezda optužnice je rektor banjalučkog Nezavisnog univerziteta (NUBL) Zoran Kalinić. U stopu ga prati i suvlasnik Visoke škole za primijenjene i pravne nauke “Prometej” Banja Luka Dragan Ilić, kao i rektor na Univerzitetu za poslovni inženjering i menadžment “PIM” Banja Luka Dragan Đuranović. Takođe, tu su i v. d. rektora na Univerzitetu modernih nauka “CKM” i direktor na Visokoj školi “Union” iz Mostara Vladimir Stojanović.

Kalinić je optuženom Draganu Iliću pomogao da se retroaktivno prijavi i da bude izabran u zvanje docenta za užu naučnu oblast menadžment.

Optuženi su profesori fakulteta Denis Pračić (Union i Univerzitet modernih nauka Mostar), Mirko Tufegdžija i Vojislav Škrbić (PIM Banjaluka), Ljubiša Todorović (Prometej Banjaluka i CKM Mostar), Dragan Golijanin (Victoria international university Mostar, pravni nasljednik CKM).

Tu su i posrednici i zastupnici zaduženi uglavnom za “prljavi dio posla”, tačnije naplatu u komunikaciju sa “studentima” i “diplomcima” kojima su dostavljali već napisane radove i prezentacije, Vaso Pajić, Goran Lalović, Dušan Perić, Senad Sinanović, Ljubinko Dobraš, te Miodrag Tepić.

Vodili urednu evidenciju kupaca diploma

Neki od njih, poput Dušana Perića, imali su uredne pismene evidencije od koga su koliko naplatili za školarine, diplome, kao i šta su sve dogovarali.

Za sve diplome koje su do sada prodali, navodi se da će biti zatraženo poništavanje. Ne zna se da li će osobe koje su ih kupile i lažirale stručnu spremu u procesu zapošljavanja biti takođe pozvane na odgovornost.

Tužilaštvo BiH u optužnici navodi da kupci diploma nisu učestvovali u procesu školovanja ili su bili u malom obimu, za šta navode da imaju preko 3.000 dokaza i 70 svjedoka, a oni koji su optuženi, terete se za krivična djela udruživanja radi činjenja krivičnih djela, zloupotrebu službenog položaja ili ovlaštenja, nedopuštenu trgovinu, falsifikovanje isprava i druga povezana krivična djela.