Radio-televizija Srbije, koja je dugo bila "propagandni megafon" srpske vlasti, iznenada je "promijenila ploču", dajući na značaju studentskim protestima, zbog čega mnogi postavljaju pitanje da li slabi kontrola vlasti nad medijima, a sa njom i sve autoritarnija vladavina predsjednika Aleksandra Vučića, piše New York Times.

RTS o protestima na samom početku Dnevnika

List navodi da je tokom vikenda, kada su desetine hiljada demonstranata paralisale Novi Sad blokadom tri mosta u gradu, vladajuća stranka izdala oštro upozorenje — ne demonstrantima, već „javnom servisu koji je pod kontrolom države, zbog načina izvještavanja o njima“. Pošto je uglavnom ignorisala tromjesečne demonstracije širom zemlje predvođene studentima, Radio-televizija Srbije (RTS), koja je dugo bila „propagandni megafon“ predsjednika Vučića, iznenada je na prvo mjesto u centralnoj informativnoj emisiji stavila proteste u Novom Sadu, ukazuje New York Times.

„Štaviše, izvještavala je činjenično, ne denuncirajući demonstrante kao izdajnike koji dobijaju novac od stranih obavještajnih službi ili kao marionete opozicije, što je ranije činila“, navodi se u tekstu.

List dodaje da se Vučićeva Srpska napredna stranka, neuobičajenim saopštenjem u subotu uveče, požalila na „skandalozno izvještavanje“ RTS-a, navodeći da je javni servis „grubo zloupotrebio novinarsku profesiju, stavljajući se na stranu političara koji bi da ruše ustavni poredak Srbije“.

„Kontrola nad medijima je centralni stub srpskog sistema pod Vučićem, što mu je omogućilo da izdrži više talasa protesta uz demonizaciju i diskreditaciju demonstranata, i da zadrži čvrstu vlast duže od 12 godina. Mnogi, međutim, sada postavljaju pitanje da li ta kontrola nad medijima slabi, a sa njom možda i sve autoritarnija vladavina predsjednika države“, navodi list.

“Najveći izliv nezadovoljstva od demonstracija protiv Slobodana Miloševića krajem 1990-ih”

New York Times prenosi izjavu srpske tužiteljke sa dugogodišnjim iskustvom Jasmine Paunović da je to „mala, ali možda revolucionarna promjena“. Paunović je rekla da mnoge sudije i tužioci koje poznaje sada podržavaju studente, barem privatno, iako njihove karijere zavise od države, ukazuje njujorški list i dodaje da je Advokatska komora Srbije izglasala da advokati obustave rad na mjesec dana, u znak solidarnosti sa studentima.

List navodi da protesti u Novom Sadu tokom vikenda, održani tri mjeseca poslije smrti 15 osoba uslejd pada nadstrešnice na renoviranoj željezničkoj stanici u tom gradu, nisu privukli samo studente novosadskog i beogradskog univerziteta, već i brojne starije ljude, koji navode da su gnevni zbog sistema prožetog korupcijom. Pad betonske nadstrešnice 1. novembra podstakao je protestni pokret, u čijoj srži je vjerovanje da su za tragediju odgovorni nemar zvaničnika i korupcija, dodaje New York Times i ukazuje da aktuelni protesti predstavljaju „najveći izliv nezadovoljstva od demonstracija protiv Slobodana Miloševića krajem 1990-ih“.

Podrška nakon Đokovićeve poruke

List prenosi i izjavu Svetlane Bistrović (43), medicinske sestre i majke dvoje djece, da je odlučila da podrži studente u subotu pošto je vidjela da je teniser Novak Đoković na košarkaškoj utakmici dan ranije nosio duks sa natpisom „Studenti su šampioni“, na engleskom jeziku. Bistrović je rekla da to što je na stranu demonstranata stao Đoković, čija je porodica ranije otvoreno podržavala predsjednika Vučića, znači da „dolazi promjena u ovoj zemlji“, navodi New York Times.

Ali Vučić ne pokazuje znake da će odustati – prošle nedjelje se odrekao premijera Miloša Vučevića, odanog saveznika, bivšeg gradonačelnika Novog Sada i predsjednika vladajuće Srpske napredne stranke, ostavivši zemlju bez vlade, dodaje list. Vučić, uvjeren da njegova stranka može da pobijedi podijeljene opozicione partije na svim novim izborima, imajući u vidu nejednake izborne uslove, od tada obećava ofanzivu protiv političkih rivala i raspisivanje parlamentarnih izbora ako parlament ne izabere novu vladu po njegovom ukusu, piše u tekstu.

Studente prikazuje kao “izdajnike”

New York Times navodi i da profesor Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Beogradu Nebojša Vladisavljević Srbiju opisuje kao „spin diktaturu“, koja je, poput drugih postkomunističkih vlada u susjednoj Mađarskoj i drugdje, „manje represivna, ali mnogo više manipulativna“. Vladisavljević je rekao da je iznenadna promena u porukama RTS-a „samo dio igre da se pokaže da postoji malo fer medijskog izvještavanja“, navodi list.

„I da nema državnu televiziju i radio čvrsto na svojoj strani, Vučić i dalje kontroliše bateriju moćnog medijskog oružja, poput privatne televizije Pink, koja mu je i dalje nepokolebljivo lojalna“, dodaje list.

Niz zajedljivih tabloida ne pokazuje znake kolebanja u podršci Vučiću, navodi list i dodaje da tabloidi poput Informera, naročito žestokog „kerbera vlasti“, satanizuju studentske aktiviste kao izdajnike koji služe susjednoj Hrvatskoj, glavnom neprijatelju Srbije tokom ratova za jugoslovensko naslijeđe u prvoj polovini 1990-ih. Njujorški list prenosi i riječi Mile Pajić, studentkinje Univerziteta u Novom Sadu aktivne u organizovanju protesta, da su je mediji bliski vladi prikazali kao „mentalno nestabilnu“. Ona je demonizovana da je antisrpski orijentisana, a Informer je objavio snimak na kojem se ona svađa sa svojim dečkom, uz tvrdnju da je povod prepirke tajno finansiranje iz inostranstva, i uz optužbu da je „u dosluhu sa Hrvatskom“, navodi se u tekstu.

Pajić navodi da je ta priča „potpuno izmišljena“ i da je običnu svađu dvoje ljudi u 20-im godinama pretvorila u nacionalni skandal, dok za zaokret RTS-a ka saosjećajnijem izvještavanju o protestima navodi da „nije veliki korak napred, već mali korak u pravom smjeru“, piše New York Times.