Prošlo ljeto ostat će upamćeno kao najtoplije u historiji mjerenja, ali prema najnovijim prognozama meteorologa, čini se da bi i ljeto 2025. godine moglo donijeti rekordne temperature.

– Prošlog mjeseca modeli su pokazivali nešto manja odstupanja, ali sada se anomalija povećala za više od 2 stepena. Već u drugoj polovini juna očekuju se temperature oko 35 stepeni. Počet će toplotni val, a sve jasnije se nazire da će osim Panonske nizije, biti zahvaćen i veći dio Evrope. Juni i juli bit će posebno topli, dok bi august mogao biti nijansu svježiji u odnosu na raniju prognozu. Septembar za sada izgleda svježije, kazao je meteorolog Ivan Ristić za Blic.

On objašnjava da su za sve učestalije toplotne valove i ekstremno visoke temperature na Balkanu, osim geografskog položaja, ključni faktori kombinacija ciklona i anticiklona.

– Balkan, pa tako i naša zemlja, prednjači kada je riječ o zagrijavanju. Kada se spoje islandski ciklon i afrički anticiklon, u Srbiju dolazi vrlo topao zrak. Kad se taj sistem „zaključa“ između Alpa i Karpata, imamo i po dva mjeseca izrazito vruće vrijeme. Učestala je i pojava toplotnih kupola, koje su vezane upravo za afrički anticiklon. One donose duga razdoblja tropskih temperatura – preko 30 stepeni, a kod nas često i do 35, pa i 40 stepeni, upozorava Ristić.

Afrički anticiklon i toplotna kupola

Ristić napominje da, iako nemamo često ekstremne vrućine koje bi danima prelazile 40 stepeni, i temperature između 35 i 40 stepeni predstavljaju ozbiljan rizik za zdravlje.

– To su temperature blizu ili iznad tjelesne temperature čovjeka. Čim pređu 30 stepeni, tijelo se teže hladi i moramo tražiti načine kako da se zaštitimo, ističe.

Dodaje da tokom ljeta može biti i tri do pet naleta afričkog anticiklona, a toplotna kupola se može zadržati i mjesec ili dva, kao što je to bio slučaj 2024. godine.

– Zrak i pijesak iz Sahare prvi stignu do nas. Sistem se teško remeti, a za to je kriv i naš geografski položaj – između Alpa i Karpata, te blizina Afrike. Vreo zrak do nas stigne za svega jedan do dva dana, pojašnjava.

Vreli dani već u junu

U dugoročnoj prognozi koju je Ristić izradio s prof. dr Aleksandrom Valjarevićem navodi se da su normalne temperature za juni između 13 i 18 stepeni minimalne, i 23 do 29 maksimalne. Kad temperatura pređe 25 stepeni, govorimo o ljetnim danima – a to će, prema prognozama, početi već u trećoj dekadi juna.

– Oko 25. ili 26. juna očekuje se prvi toplotni talas s temperaturama do 35 stepeni. Kraj juna bit će izuzetno topao, a more u Grčkoj i na južnom Jadranu ugrijat će se na preko 20 stepeni. Očekujem tri do četiri toplotna talasa tokom ljeta, a najtopliji će biti u trećoj dekadi jula – oko 24. ili 25. jula, s temperaturama i do 41 stepen u Beogradu, odnosno 42 u unutrašnjosti Srbije, kaže Ristić.

U junu su moguće i obilne padavine – do 100 litara po kvadratnom metru dnevno, što može izazvati urbane poplave.

Juli donosi superćelijske oluje?

Minimalne temperature u julu bit će u prosjeku od 15 do 19 stepeni, a maksimalne između 26 i 30, uz veliki broj dana s tropskim temperaturama.

– Od kraja juna pa skoro do septembra očekuje nas izrazito toplo vrijeme zbog priliva toplog zraka iz Afrike, navode Ristić i Valjarević.

Juli će, prema njima, biti najtopliji mjesec, a druga dekada mogla bi biti najrizičnija kada su u pitanju superćelijske oluje.

– More će se brzo ugrijati. Sredinom jula očekuje se da temperatura mora bude blizu 30 stepeni, što je jedan od glavnih uslova za nastanak superćelijskih oluja. Nadamo se da se 2025. godine svi uslovi za njihovo formiranje neće poklopiti, kaže Ristić.

Upozorava i na pljuskove, grad, jake olujne vjetrove – koji će, iako lokalni, imati snagu i posljedice slične superćelijskim olujama.

Stabilan august

August bi, prema prognozama, trebao biti stabilniji, s manje padavina. Očekuje se klasičan ljetni mjesec – sparan, vreo i tropski.

– Neće nam biti lako. Toplotni valovi će dugo trajati, a umereno-kontinentalna klima doprinosi dodatnom zagrijavanju tokom ljeta. U julu i augustu očekujemo maksimume do 40–42 stepena, uz mnogo tropskih dana i noći, posebno u većim gradovima zbog akumulacije toplote u betonu i slabe cirkulacije zraka, ističe Ristić.

Septembar nalik prošlogodišnjem

Dugoročna prognoza za septembar pokazuje da bi mjesec mogao biti sličan onome iz 2024. godine. Očekuju se prodori hladnijeg zraka sa Sjevernog ledenog mora, koji će sniziti temperature.

– Trebala bi uslijediti promjena u atmosferskoj cirkulaciji, što znači da nećemo imati previše toplih dana u ranu jesen, zaključuje meteorolog.