Granatiranjem navođenim projektilma sa položaja tkz. VRS i JNA 17. maja 1992. godine zapaljen je Orijentalni institut u Sarajevu.

Uništena su djela od neprocjenjivog značenja, rukopisi iz 11-og stoljeća koji su sačuvani tokom brojnih ratova i elementarnih nepogoda. Od prijeratnih 5.263 kodeksa preostala su samo 52, među kojima su neki djelimično nagoreni.

Foto: Milomir Kovačević Strašni

Kako navodi Lejla Gazić u svom naučnom radu 'Stradanje Orijentalnog instituta u agresiji na Bosnu i Hercegovinu od 1992. do 1995'. "Rukopisna zbirka sa 5263 kodeksa manuskripata na arapskom, turskom i perzijskom jeziku bila je po svom bogatstvu, odmah iza Gazi Husrev-begove biblioteke, jedna od najbogatijih rukopisnih zbirki na Balkanu. U njenom fondu bile su zastupljene sve naučne i teološke discipline: od rukopisa Kur’ana, nauke o Kur’anu i hadisa, preko teoloških rasprava, prava i obredoslovlja, te molitvi – dova, zatim djela iz sufizma i islamske filozofije, enciklopedija, svih područja prirodno-matematičkih nauka, zatim okultizma, pa historije, geografije, politike, do prijepisa gramatičkih i leksikografskih djela za potrebe školovanja učenika nižih i viših škola, prenose Vijesti.ba.

S druge strane, tu su bila čuvana djela iz oblasti lijepe književnosti, od divana perzijskih klasika, osmanskih pjesnika i nekoliko domaćih pjesnika do pojedinačnih pjesama ili samo stihova, proznih djela, poslovica i drugog književnog sadržaja, te rukopisa iz područja epistolografije i, na kraju, medžmua kao zbornika raznovrsnog sadržaja.

Orijentalni institut u Sarajevu je javna naučnoistraživačka ustanova osnovana 1950. godine Uredbom Vlade Narodne Republike Bosne i Hercegovine, kao dio Univerziteta u Sarajevu.

Sa zadatkom da prikuplja, obrađuje i publikuje rukopisnu i arhivsku građu na arapskom, turskom i perzijskom jeziku, proučava ove jezike i njihove književnosti s posebnim osvrtom na stvaralaštvo na ovim jezicima, te proučava historiju, kulturnu historiju i orijentalnu umjetnost u Bosni za vrijeme osmanske uprave, radi na usavršavanju naučnog i stručnog kadra u oblasti orijentalistike, sarađuje sa srodnim institucijama u zemlji i inostranstvu i objavljuje rezultate svog naučnoistraživačkog rada putem svojih publikacija.

Ovaj datum će ostati upisan u historiju Bosne i Hercegovine, kao dan kada nam je otrgnut dio našeg pisanog nasljeđa i identiteta. Proruačunatim strateškim ciljem da narod koji ne poznaje svoju prošlost, ne može živjeti sadašnjost, niti sanjati budućnost.

Na linku možete pogledati online izložbu “Nagorjeli rukopisi Orijentalnog instituta”, autorica dr. Dželila Babović i dr. Madžida Mašić.