Ugledni američki profesor sa Univerziteta Johns Hopkins i poznavalac prilika na Balkanu, Daniel Serwer je u novoj kolumni posvećenoj tenzijama na sjeveru Kosova, upozorio da bi svako popuštanje vlasti iz Prištine imalo pogubne posljedice za tu državu, te je pozvao američke političare na preispitivanje politike na Zapadnom Balkanu.

Opisujući tenzije na sjeveru Kosova, Serwer je konstatovao da „srpski huligani blokiraju ceste, napadaju novinare, pucaju na policiju i pripadnike KFOR-a“, ali i da to „nisu nasumični razbojnici“, već oni koje „Beograd plaća i kontrolira“.

„Kakva god bila početna opravdanja za ovakvo ponašanje, konačni učinak je potkopavanje dijaloga s Prištinom i sprječavanje ozbiljnog razmatranja još neobjavljenog i stoga još nejasnog francusko-njemačkog prijedloga za privremenu ‘normalizaciju'“, piše Serwer.

Greške SAD-a i EU-a

U formiranju zajednice opština sa srpskom većinom, koju zagovara Beograd, američki ekspert kaže da „postojeći nered van svake sumnje dokazuje da bi popuštanje po tom pitanju u sadašnjim uslovima bilo pogubno za državu Kosovo“.

„Moć koja sada stoji iza barikada, tada bi postala vlast koja bi vodila instituciju koju je država Kosovo priznala i prihvatila. Bilo bi više nego glupo učiniti to, ne samo zato što su te vlasti kriminalne i povezane sa srpskim tajnim službama“, dodao je.

Postojeća situacija bi, tvrdi Serwer, trebala „posramiti sve američke i evropske diplomate koje su zagovarale zajednicu opština sa srpskom većinom“, te da su „glavni među njima“ Gabriel Escobar, zamjenik pomoćnika sekretara američkog State Departmenta za Zapadni Balkan, savjetnik State Departmenta Derek Chollet i šef EU-a za vanjsku i sigurnosnu politiku Josep Borrell.

„Oni su mislili su da će davanje zajednice opština sa srpskom većinom Beogradu ublažiti njihove stavove. To je bilo glupo. Umjesto toga dobili su napore (srbijanskog predsjednika Aleksandara) Vučića na destabilizaciji. Također su od Beograda dobili niz uvredljivih tvitova usmjerenih prema Nijemcima i drugim Evropljanima. To uključuje podsticanje raspoređivanja srpskih trupa na Kosovu i jasno davanje do znanja da je Beograd za sada nezainteresiran za ostvarivanje svoje deklarirane ambicije članstva u EU-u“, mišljenja je Serwer.

Smatra da bi nasilno rušenje barikada, koje bi izveli KFOR i kosovska policija, moglo izazvati nerede.

„Usijane glave na Kosovu žele da KFOR sruši barikade, u saradnji s kosovskom policijom. Osim ako se pažljivo ne pripremi i izvede, to bi moglo napraviti veliki nered i izazvati sramotu za uključene strane. Mnogo je bolje pregovarati o okončanju nereda s pozicije moći. Samo ako ti pregovori ne uspiju, treba upotrijebiti silu, odlučno i efikasno. Vođe nereda treba uhapsiti i suditi im na Kosovu ili ih protjerati u Srbiju, pod uslovom da Beograd uvjerljivo obeća da će ih procesuirati“, tvrdi Serwer.

Vučić provodi strategiju Putina iz 2014.

Osim toga, naglašava, „Evropa i SAD trebaju Srbiji jasno dati do znanja da poticanje nereda na Kosovu ima posljedice“, te je citirao mišljenje bh. analitičara Jasmina Mujanovića.

„Konkretno, pet zemalja EU-a koje ne priznaju Kosovo moraju uvidjeti kako time olakšavaju Srbiji. Potpuno priznavanje suvereniteta Kosova i početak njegovog prijema u EU i NATO je nešto što Zapad može učiniti danas, ne zahtijevajući nikakav doprinos Beograda, Moskve ili Pekinga.“

“Ovo ima smisla. Čak i kad bi jedna ili dvije zemlje koje ne priznaju Kosovo, postupile kao što Jasmin sugerira, to bi donijelo veliku razliku kada je riječ o ratobornosti Beograda. Ovako ili onako, Zapad mora pokazati da destabilizacija nije u interesu Srbije i da se više nikada ne smije ponoviti“, dodao je Serwer, koji je mišljenja da Vučić na Kosovu provodi strategiju ruskog predsjednika Vladimira Putina 2014. u Donbasu, prenosi Al Jazeera.

„Ne može se dopustiti da se agresija destabilizacijom bilo gdje isplati“, konstatovao je.