Servis spoljnog duga oba entiteta povećan je za skoro 100 odsto, a u aprilu su prihodi od indirektnih poreza pali za milion KM, prvi put od uvođenja karantinskih mjera u koroni, piše Srpskainfo.

Krajnji rezultat je da su lokalne zajednice u velikim finansijskim problemima, već režu troškove, prolongiraju investicije, neke isplaćuju plate bez poreza i doprinosa, razmišlja se o skupim kreditnim zaduženjima kod banaka.

U toku su pripreme za rebalanse budžeta, koji će, naravno, biti umanjeni.

Mrkonjić Grad

Po podacima UIO, u prva četiri mjeseca Republici Srpskoj je doznačeno 9,10 odsto manje novca od indirektnih poreza, ili 54 miliona KM, a Federaciji BiH 8,5 odsto manje, ili 91 milion KM. Većina opština u Republici Srpskoj funkcioniše upravo od para koje se vrate od prikupljenog PDV. Izuzev većih gradova, koji imaju i značajnije prihode od građevinskih renti.

Dragan Vođević, načelnik Mrkonjić Grada, za Srpskainfo kaže da su prihodi od PDV ove lokalne zajednice manji za oko 400.000 KM.

"Istovremeno rastu računi, odnosno redovni troškovi. Mi sada već pripremamo rebalans budžeta za naredni mjesec, naravno na manje. To su bile i preporuke Ministarstva finansija. Manjim opštinama, koje puno zavise od PDV, ovo predstavlja veliki problem. Puno je lakše, recimo, Laktašima, Istočnom Sarajevu i Banjaluci, gdje se baš gradi. Mi od ostalih prihoda imamo od poreza na dohodak i od koncesije od HE „Bočas“. Faktički, zavisimo od PDV", objašnjava Vođević.

Kaže da je razgovarao s kolegama načelnicima iz drugih lokalnih zajednica i da svi dijele ove probleme, bez obzira da li su vlast ili opozicija.

"Svi smo u istom košu. Najčešće potežemo za smanjenjem investicija. Mi smo koliko-toliko u povoljnijoj situaciji jer nam je kreditna zaduženost ispod dozvoljenog praga, pa smo razmišljali i o kreditu za kapitalne investicije. Ali, sada je izuzetno nepovoljna kamata i ne želimo da napravimo neki problem. Najlakše je uzeti kredit s visokom stopom i grejs periodom od godinu dana, pa posle neko da dođe i da ga glava boli. Nije ni to neko rješenje", naglašava Vođević.

Tvrdi da sve tekuće obaveze izvršavaju, plate isplaćuju, ali da moraju da prolongiraju investicije na putevima i sve ostalo što je planirano.

Modriča

Jovica Radulović, načelnik Modriče, kaže za Srpskainfo da je do 1. maja ova opština, u prva četiri mjeseca, dobila 603.743 KM manje prihoda u odnosu na plan koji je odobrilo Ministarstvo finansija.

"To dalje implicira da ne možemo redovno da servisiramo obaveze. Uspijevamo da se snađemo da platimo redovne obaveze, po osnovu kreditnog zaduženja. Međutim, što se tiče dobavljača i ostalih kratkoročnih obaveza, kao i sve ostale opštine, u velikim smo problemima", poručuje Radulović.

Plate, kako kaže, još uvijek izmiruju, s tim da će biti sve teže sa trendom pada prihoda od PDV.

"Imam informaciju da mnoge moje kolege, bez obzira kojoj političkoj opciji pripadaju, isplaćuju umanjene plate ili ne mogu da isplate poreze i doprinose na plate", navodi Radulović.

Zaključak sa sjednice Saveza opština i gradova, koja je održana protekli petak, kako kaže načelnik Modriče, jeste da će svi morati ići u rebalans budžeta, ka manjem, ali prvo treba da sačekaju da Ministarstvo finansija izradi korigovani dokument okvirnog budžeta RS za 2023-2026.

"Onda ćemo znati šta nam je činiti do kraja godine i s čime ćemo se suočiti. Po mišljenju mojih kolega, ali i po mom, jeste da je najveći problem u svemu, a što je i neki neformalni zaključak, taj što javnost još nema pravu percepciju događaja vezano za tok finansija u RS. Veoma brzo će i načelnici koji pripadaju i poziciji vrlo brzo doći u problem, jer treba objasniti da nismo odgovorni za ovakvo stanje. Naravno, ima izuzetaka, ali zbog generalne situacije nije odgovornost na jedinicama lokalne samouprave već do prihoda koji se očekuju sa nivoa države. Prihodi su toliko smanjeni da smo došli u pitanje opšte egzistencije i funkcionisanja opština i gradova", upozorava Radulović.

Po podacima koji su javno saopšteni, opštinama i gradovima u Republici Srpskoj u prva četiri mjeseca doznačeno je 17 miliona KM manje prihoda od PDV.

Vidović: "Tražićemo alternativne prihode"

"Manji priliv prihoda od indirektnih poreza je realno stanje. Prisutna je i veća otplata međunarodnih kredita kojima su se finansirale implementacije projekata koji se odnose na vodovode u lokalnim zajednicama, izgradnju škola, puteva i studentskih domova", istakla je ministrica finansija RS Zora Vidović.

Smatra da ovo neće napraviti probleme opštinama i budžetu RS, ističući da će biti korekcije budžeta, te da će se tražiti alternativni prihodi i praviti uštede na strani troškova.

Istovremeno, kako je rekla, prihodi od poreza na dohodak daleko su veći od planiranog, te će opštine u Srpskoj po ovom osnovu u ovoj godini dobiti 10 miliona KM više.

Vidović je istakla da naplata poreza na nepokretnosti, koji direktno pripadaju opštinama, iz godine u godinu ili pada ili raste, što, kako ocjenjuje, nije normalno, jer je mnogo nekretnina sagrađeno širom Srpske, dok su na nekim destinacijama cijene nekretnina porasle.

"Opštine moraju povesti više računa kada je riječ o naplati tog prihoda, koji njima pripada u stoodstotnom iznosu", rekla je Vidović, koja je prisustvovala sjednici Skupštine Saveza opština i gradova RS.