Ugledni francuski novinar Jean-Michel Aphatie rekao je da više neće biti u ulozi stručnog analitičara televizijske kuće RTL nakon što je izazvao pravu buru upoređujući francuske akcije tokom kolonijalne vladavine u Alžiru sa zločinima koje su nacisti tokom II svjetskog rata počinili u Francuskoj.

POLEMIČKI POLIGONI

Jean-Michel Aphatie, reporter-veteran i televizijski voditelj, ostaje pri tom da se neće vratiti na RTL i u potpunosti je ostao pri svojim komentarima koje je izgovorio na jednoj radio-stanici prošlog mjeseca, izjednačavajući zločine. "Ja se neću vratiti na RTL. To je moja odluka", napisao je novinar na platformi X, nakon što ga je RTL suspendovao na sedam dana.

On je 25. februara ove godine rekao: “Svake godine u Francuskoj obilježavamo ono što se dogodilo u Oradour-sur-Glaneu - masakr cijelog sela. Ali, mi smo počinili stotine takvih, u Alžiru. Jesmo li svjesni toga?”, prenio je The Guardian tekst AFP-a.

Jean-Michel Aphatie (Foto: Agencije)

Mislio je na selo u kojem je SS jedinica koja se vraćala na front u Normandiji masakrirala 642 stanovnika 10. juna 1944. godine. Ostavši kao jeziv spomenik budućim generacijama, selo nikada nije obnovljeno.

Radijski voditelj ga je upitao da li su se Francuzi ponašali kao nacisti, a on je odgovorio: “Nacisti su se ponašali kao mi.”

U statusu koji je objavio na platformi X, Jean-Michel Aphatie je priznao kako su njegovi komentari stvorili prave polemičke poligone, debate i javne rasprave, ali je rekao i da je od velike važnosti razumjeti cijelu priču o prisutnosti Francuske u Alžiru od 1830. do 1962. godine, rekavši da je užasnut onim što je pročitao u historijskim knjigama.

"Ako se vratim na RTL nakon što su me suspnedovali na sedam dana, to znači da ću priznati kako sam pogriješio. A to je granica preko koje ne želim preći“, objasnio je Aphatie. Ono što je Francuska radila i kako se ponašala u Alžiru tokom rata između 1954. i 1962. godine, a koji je u konačnici doveo do nezavisnosti Alžira, i dalje je predmet rasprava u obje zemlje. 

ISTRAGA ARCOM-a

Historičari s obje strane posljednjih godina su dokumentovali brojna ubistva i zatvaranja koja su izvršile francuske snage. A historija još uvijek opterećuje francusko-alžirske odnose.

Njegovi komentari su pokrenuli brojne pritužbe koje su pristigle na adresu francuske audio-vizuelne regulatorne agencije (Autorité de régulation de la communication audiovisuelle et numérique) ARCOM, koja je otvorila istragu.

Krajnja desnica u Francuskoj, predvođena nedavno preminulim alžirskim veteranom Jean-Marie Le Penom, dugo je branila francusku politiku tih godina. Le Pen je, podsjećamo, bio suosnivač stranke Nacionalni front, a imao je veliku podršku francuskih doseljenika koji su se morali u državu vratiti nakon što je Alžir stekao nezavisnost.

"Francuzi su Alžir osvojili 1830., da bi ga 1848. proglasili dijelom matične zemlje. To znači da Alžir nije bio kolonija nego tek departman na drugoj strani Sredozemnog mora, ali po svom statusu ravnopravan sa svim ostalim francuskim departmanima. 

Ilustracija: Wikipedia

Jedna od posljedica takvog statusa bilo je i masovno doseljavanje Francuza, kojih je oko milion došlo živjeti u ovu sjevernoafričku zemlju“, napisao je historičar Hrvoje Klasić:    

"Na referendumu, održanom 1. jula 1962. odlučeno je da Alžir postane nezavisan, ali da zadrži bliske ekonomske i političke odnose s Francuskom. Nezavisnost Alžira službeno je proglašena 3. jula 1962. godine.Prvi premijer, a zatim i predsjednik postao je Ahmed Ben Bella. U osmogodišnjem ratu za nezavisnost procjenjuje se da je život izgubilo oko milion Alžiraca, te da ih je oko dva miliona moralo napustiti svoje domove. Po završetku rata, oko milion Francuza, ostalih Europljana, lokalnih Židova, ali i profrancuskih Arapa, tj. gotovo 15 posto stanovništva, napustilo je novonastalu državu Alžir."

I dalje se vode rasprave.

(Priredio: Dino Bajramović)