Dok Sjedinjene Američke Države i Kina ubrzano razvijaju vlastite svemirske avione, Evropa ne želi zaostajati u ovom ključnom tehnološkom području. Evropska svemirska agencija (ESA) pokrenula je ambiciozan projekt razvoja hipersoničnog svemirskog aviona koji bi mogao poletjeti do 2031. godine. Iako se projekt nalazi u početnoj fazi, ideja je jasna – stvoriti letjelicu za višekratnu upotrebu koja može polijetati i slijetati s piste, ali i dostići orbitu poput rakete.

Projekt nosi naziv Invictus, a vodi ga britanska konsultantska kompanija Frazer-Nash u saradnji s nizom partnera, uključujući Spirit AeroSystems i Univerzitet Cranfield. Osnovu tehnologije čini inovativni "predhladnjak" koji je razvila bivša kompanija Reaction Engines Ltd., koja je planirala izgraditi svemirski avion Skylon, ali je prošle godine bankrotirala.

Taj sistem omogućava hlađenje zraka prije nego što uđe u motor, čime se rješava problem ekstremnih temperatura koje nastaju pri hipersoničnim brzinama – višim od pet puta brzine zvuka, piše Space.

Foto: Frazer-Nash ConsultancyFrazer-Nash Consultancy

Avion za sve

Cilj Invictusa je obezbijediti letjelicu sposobnu za različite civilne i odbrambene zadatke – od prevoza ljudi i tereta do pristupa svemiru – s naglaskom na ponovnu upotrebljivost i efikasnost. ESA smatra da je ovladavanje pogonom koji koristi zrak, bez potrebe za nošenjem velikih količina kisika, "ključ za novu eru brzog i održivog svemirskog prevoza."

Projekt trenutno raspolaže budžetom od 7 miliona funti, što nije iznos koji bi promijenio globalnu svemirsku industriju, ali predstavlja važan prvi korak. Očekuje se da će u roku od godinu dana biti dovršen početni koncept i elementi dizajna, a do 2031. cilj je razviti potpuno operativnu letjelicu.

Evropa, uz ovaj projekt, nije jedina koja ulaže u svemirske avione. Francuska kompanija Dassault Aviation također razvija vlastiti demonstrator VORTEX, dok su SAD i Kina već operativne sa svojim vojno-istraživačkim svemirskim avionima – poput američkog X-37B i kineskog Shenlonga. Komercijalni sektor također ne zaostaje – kompanije poput Virgin Galactic, Radian Aerospace i Dawn Aerospace razvijaju vlastita rješenja za budućnost svemirskog prevoza.

Ako ESA i njeni partneri uspješno ostvare ciljeve Invictusa, "Evropa bi mogla postati značajan igrač u nadolazećem razdoblju hipersoničnog i orbitalnog zračnog prometa."