Berat, poznat i kao "bijeli grad", kako je nekada i nosio ime, nalazi se u južnoj Albaniji, na obalama rijeke Osum, u podnožju planine Tomor. Zahvaljujući svojoj izuzetnoj historijskoj i arhitektonskoj vrijednosti, ovaj grad je od 2008. godine upisan na UNESCO-vu Listu svjetske baštine, dok je još 1961. dobio status "albanskog grada-muzeja".

Albanija posljednjih godina doživljava pravi turistički procvat. Samo tokom protekle godine zabilježeno je više od 11,6 miliona stranih posjetilaca, a osim prijestonice Tirane, turiste najviše privlače obalni dragulji poput Sarande, Drača, Ksamila i Dermija.

Berat (Foto:Universal Images Group)

Ipak, poseban biser među njima je upravo Berat - bajkoviti grad udaljen oko 120 kilometara od Tirane, koji spaja orijentalni šarm, antičku historiju i prirodnu ljepotu.

Grad hiljadu prozora

Najprepoznatljiviji dio Berata čini četvrt Mangalem, smještena na padini ispod impozantnog dvorca. Tradicionalne kuće izgrađene su u nizu na kaskadnom terenu, pa izgledaju kao da su naslagane jedna na drugu. Zbog toga je grad poznat i kao "grad hiljadu prozora".

Staro gradsko jezgro sastoji se od tri cjeline: Kalaje - brdovitog područja s tvrđavom, Mangalema - naselja ispod nje i Gorice na lijevoj obali rijeke Osum, s kojom je spojena čuvenim mostom.

Grad hiljade prozora (Foto:iralgo74 / Alamy / Profimedia)

Naslijeđe osmanske i vizantijske arhitekture

Mangalem je najpoznatiji po osmanskoj arhitekturi iz 13. i 14. vijeka. U mnogim kućama i danas se čuva originalni namještaj iz tog doba, dok se u kamenim uličicama mogu pronaći impresivni vjerski spomenici.

Jedan od njih je Kraljeva džamija, jedna od najvećih u Albaniji, čija je gradnja počela krajem 15. vijeka i trajala do 19. vijeka. Posebno se ističe minaret iz 1494. godine i bogato oslikan strop sa šarenim rozetama.

Džamija u Berutu (Foto:Emily Marie Wilson / shutterstock)

Džamija neženja, pravoslavna crkva i dvorac četiri civilizacije

Berat ima i Džamiju neženja, podignutu 1827. godine za neoženjene zanatlije iz grada. Poznata je po svojim živopisnim freskama sa cvijetnim motivima i raskošnom arhitekturalnom stilu.

Nedaleko od džamija nalazi se i pravoslavna crkva Svetog Mihaila iz 14. vijeka, izgrađena na stijeni ispod dvorca u tipičnoj vizantijskoj tehnici zidanja kombinovanjem cigle i kamena.

Crkva Svetog Mihaila u Berutu (Foto:Janusz Pieńkowski / Alamy / Profimedia)

Najveća atrakcija grada svakako je Dvorac Berat, koji se uzdiže na visini od 214 metara nad rijekom Osum. Njegovi temelji datiraju još iz 4. vijeka prije nove ere, dok je današnji izgled formiran u 13. vijeku.

Ovaj spomenik obuhvata površinu od gotovo 10 hektara i i dalje je naseljen - unutar zidina živi oko 300 ljudi. U njemu se nalazi oko 20 pravoslavnih crkava iz vizantijskog perioda i više džamija iz osmanskog doba.

U katedrali Uznesenja Blažene Djevice Marije iz 18. vijeka nalazi se Nacionalni muzej Onufri, posvećen vizantijskoj umjetnosti i ikonografiji.

Most Gorica kao simbol Berata

Jedan od zaštitnih znakova grada je most Gorica, izgrađen između 1777. i 1778. godine. Dugačak je 127 metara i visok 10 metara, i danas je u svakodnevnoj upotrebi. Smatra se jednim od najvećih mostova iz tog perioda na Balkanu.

Most Gorica (Foto:Robert Wyatt / Alamy / Profimedia)

U vrijeme komunističke vladavine Envera Hodže, Berat je bio poznat kao politički centar za interniranje protivnika režima i njihovih porodica. Kretanje stanovnika bilo je strogo ograničeno, a među zatočenicima se nalazio i čuveni albanski pisac Ismail Kadare.

Savremeni Berat - prestonica agroturizma

Danas se Berat smatra albanskom prijestonicom agroturizma. Posjetioci mogu učestvovati u berbi grožđa i smokava, upoznati lokalne običaje i probati tradicionalnu kuhinju.

Berat (Foto:Janusz Pieńkowski / Alamy / Profimedia)

Prirodne ljepote okoline dodatno doprinose njegovom šarmu. Nedaleko od grada nalazi se vodopad Bogove, visok 20 metara, koji se obrušava u prirodni bazen dubok 12 metara, ispunjen kristalno čistom plavom vodom.