"Svojom vikom Vučić skreće pažnju sa pitanja zašto Srbija, uprkos oštrim mjerama kojima se borila protiv koronavirusa, i dalje ima 75 zaraženih na 100 hiljada stanovnika, a njegovi mediji uveliko vode kampanju koja za cilj ima da građane Srbije odgovori od dolaska ovde, najavljujući razne užase koji ih čekaju na crnogorskom primorju.

Veliki dio onoga što se danas dešava u Crnoj Gori vuče korene iz 1918. godine i načina na koji je ukinuta crnogorska država i Crnogorska pravoslavna crkva", navodi u intervjuu za Nova.rs crnogorski književnik i publicista Andrej Nikolaidis.

Govoreći o nedavnom hapšenju vladika Joanikija, on ističe da srpski episkop nije uhapšen zato što je dijelio paketiće sa hranom Romima ili zato što je okopavao plastenik, već zato što je, prema njegovim riječima, uprkos mjerama protiv koronavirusa, organizovao masovno okupljanje građana u trenutku kad je to bilo zabranjeno. On smatra da odnosi Crne Gore i Srbije nisu isključivo uslovljeni komunikacijom njihovih predsjednika Mila Đukanovića i Aleksandra Vučića, već su daleko kompleksniji.

Čini se da se Crna Gora po okončanju pandemije ponovo vraća na događaje prije pojave koronavirusa. Zbog čega nije moguće smiriti tenziju?

Moguće je. Postoji vrlo jednostavan način koji je, kako se to popularno kaže, i “evropski” - da se sve prenese na teren prava. To podrazumijeva da se stvar, u krajnjoj instanci, rješava u Strazburu. Tako je predviđeno i samim zakonom koji Srpska pravoslavna crkva osporava. Da bi se stiglo do Strazbura, SPC bi se prvo morala žaliti Ustavnom sudu Crne Gore. Ako bi Ustavni sud doneo odluku kojom je SPC nezadovoljna, slijedi, kao što rekoh, Strazbur.

SPC skoro pola godine odbija uložiti žalbu Ustavnom sudu, a Strazbur je već dva puta presudio u korist Crne Gore po njenim tužbama. Stoga, Srpska pravoslavna crkva pokušava riješiti stvar pristiskom sa ulice. Ona  ne prihvata postojanje Crnogoraca, ne prihvata nezavisnost ove države, njene zakone, sudove. Insitira, zapravo, da je ona eksteritorijalna u Crnoj Gori.

Iluzija je da je to održiva politika. Osim toga, litije su politička platforma sa koje će srpske stranke u Crnoj Gori ići na izbore. Srpski intelektualci u Crnoj Gori javno govore o “Vučićevoj listi” koju će predvoditi Demokratski front. U poređenju sa Demokratskim frontom Andrije Mandića, Dveri i Boško Obradović djeluju kao grupa hipika koja se upravo “pukla” pečurkama i deru se “Give Peace A Chance”. Čak ni podstaknut ogromnom energijom litija, Demokratski front, niti bilo ko tako radikalan, neće dobiti izbore u Crnoj Gori.

Kako gledate najnoviju odluku vlade Crne Gore da ne otvori granice za građne Srbije?

Turističko tržište Srbije je važno za Crnu Goru. Nema nikakve sumnje da će, tokom ljeta, građanima Srbije biti omogućen ulazak u Crnu Goru. Nesumnjivo, i lako provjerljivo, je i to da Vučićevi mediji uveliko vode kampanju koja za cilj ima da građane Srbije odgovori od odlaska u Crnu Goru. I to čine iz godine u godinu.

Kao razlog, navodi se kriterijum da sve zemlje koje imaju više od 25 zaraženih na 100 hiljada stanovnika ne mogu da uđu u Crnu Goru. Ipak, među zemljama koje su dobile dozvolu za ulazak se nalazi Poljska, koja ima 28 zaraženih koronavirusom na 100 hiljada stanovnika. Čini li vam se to kao propust ili poruka Srbiji?

Što se tiče slučaja Poljske koji ste pomenuli, kako god obrneš, Vlada Crne Gore je napravila grešku. Nije slijedila standard koji je sama proklamovala. Budući da je grešku napravila Vlada, koja vodi politiku zemlje, ona je istog časa objektivno postala politička greška. S druge strane, moj je utisak da Vučić vikom skreće pažnju sa za građane Srbije bitnijeg pitanja: zašto Srbija, uprkos oštrim mjerama kojima se borila protiv koronavirusa, i dalje ima 75 zaraženih na 100 hiljada stanovnika? Je li građanima Srbije dozvoljen ulazak u sve evropske zemlje, osim u Crnu Goru? Ako nije, je li i odluka tih zemalja “politička” i “antisrpska”? Ili je to samo odluka Crne Gore? Je li građanima Srbije dozvoljen ulazak u Rusiju? Ako je vjerovati Vučićevom Informeru, izdanje od 13. maja, ruske će granice biti zatvorene do sljedeće godine. Možda da se odradi jedna kampanja protiv odlaska građana Srbije u Rusiju?

Nedavno je uhapšen vladika Joanikije sa nekoliko sveštenika, što je dovelo do protesta širom zemlje. Kako vi gledate na ovaj slučaj? Kakvu je poruku crnogorska vlast uputila crkvi sa ovim hapšenjem?

Nije vladika uhapšen zato što je dijelio paketiće sa hranom Romima ili zato što je okopavao plastenik, nego zato što je, uprkos vladinim mjerama protiv koronavirusa, a uz pomoć Demokratskog fronta, organizovao masovno okupljanje građana u trenutku kad je takvo okupljanje zabranjeno. I time, uzgred, ugrozio zdravlje hiljada ljudi – kako onih koji su tu dobrovoljno došli, tako i onih koji nisu, a koji su došli u kontakt sa onima koji su se odazvali na poziv vladike i Demokratskog fronta.

Ne razumijem logiku onih koji kao opasnost po javno zdravlje osuđuju Vučićev miting u vrijeme korone, a podržavaju isti takav Joanikijev miting. Jesu li životi ljudi u Crnoj Gori manje vrijedni od života ljudi u Beogradu? Jesu li Srbi u Crnoj Gori topovsko meso, pa nije važno hoće li se koji od njih zaraziti, sve dok time nanose političku štetu Đukanoviću? Da li vjerujemo da svi građani pred zakonom trebaju biti jednaki? Da sam ja organizovao masovno okupljanje i da sam uhapšen, da li bi bilo ko pitao kakvu poruku šalje vlast?

Znate li da je admiral mornarice Crne Gore, koji je napravio prestup daleko manji od Joanikija, takođe uhapšen? On više nije admiral. Kakvu bi poruku vlast poslala ako bi admiral odgovarao za ono za šta sveštenik ne odgovara? Vaše pitanje i reakcija građana o kojoj govorite ipak impliciraju da za crkvu baš i ne treba da važi ono što važi za ostale građane. Preciznije - da u Crnoj Gori ne treba da važi. Jer vladiki Grigoriju, recimo, ne pada na pamet da u Njemačkoj organizuje ono što je Joanikije napravio u Nikšiću. Da budem precizan - kao što sam nedavno napisao u jednom tekstu, Amfilohijevo bezakonje cijena je bezakonja prijatelja, kumova i tajkuna vladajuće partije.

SPC može da se izruguje zakonima Crne Gore zato što se i svakojaka bogataška i kriminalna ološ sa vezama u vlasti izruguje tim zakonima. Selektivna pravda je najgora vrsta nepravde. Ja mislim da mnogi tajkuni i političari u Crnoj Gori treba da idu u zatvor, a SPC treba da poštuje zakone Crne Gore, kao što poštuje njemačke.