Naša današnja priča vodi vas 3.000 godina u prošlost, u okolicu Zenice, gdje je došlo do jednog od najvećih arheoloških otkrića na našim prostorima.

Naime, iskopavanja na lokalitetu Kopilo, prahistorijska naselja u sastavu općine Zenice, iznjedrila su dokaze o naseljenosti ovog prostora prije 3.000 godina. Bosanskohercegovački i austrijski arheolozi ondje su, pored brojnog oruđa i oružja, pronašli neobičnu antropomorfnu glinenu figuricu sa šematiziranim licem i istaknutim muškim spolnim organom.

“Kao da nam se otvorio novi prozor u prošlost”, kazao je s ushićenjem dr. Mario Gavranović, zamjenik direktora Instituta za europsku i orijentalnu arheologiju Austrijske akademije nauka iz Beča, koja je finansirala istraživanje. “Kroz nju ćemo saznati o svakodnevnom životu tih ljudi, ali i o njihovim kultovima, vjerovanjima, a možda čak i religiji. Figurica nema nikakvu praktičnu namjenu nego je napravljena iz nekog vjerovanja”, uvjeren je Gavranović. 

Riječ je o senzacionalnom otkriću: nije poznat niti jedan sličan nalaz na području srednje Bosne. Gavranović objašnjava kako je razdoblje kojim se tim arheologa bavi, bronzano i željezno doba, specifično po potpunom nedostatku figuralnih prikaza – svi ukrasi koji datiraju iz tog vremena su geometrijski, apstraktni.

Screenshot

Antropomorfne figurice ranije su pronađene samo u sjeverozapadnoj Bosni, u naselju Ripač kod Bihaća, ali su sve odreda predstavljale žensko obličje s obzirom na to da se u neolitiku njegovao kult Velike majke. “Ovdje, pak, imamo figurinu muškarca. Možda to govori o nekim promjenama, dominaciji muškarca nad ženom. Naime, bronzano i željezno doba potpuno su drugi svijet u odnosu na starije razdoblje neolitika, kad je žena imala veću ulogu u obitelji”, objašnjava mr. Edin Bujak s Filozofskog fakulteta u Sarajevu.

(SB)