I na zemlje Zapadnog Balkana odnose se novi evropski principi koji se tiču uvoza vakcina protiv COVID-19, a iz kojih su ranije bile izuzete. Mjere su preduzete, kako je objašnjeno, sa ciljem kontrole izvoza.

Praktično, zapadnobalkanske države nalaze se na listi zemalja za autorizaciju izvoza vakcina, saopšteno je u danas (24. mart) iz Evropske komisije.

Ova institucija je predstavila principe reciprociteta i proporcionalnosti kao nove kriterijume koje treba razmotriti pri donošenju odluke za odobravanje izvoza. Prema saopštenju koje je izdala Komisija, cilj ove mjere je da se građanima EU obezbijedi pravovremeni pristup vakcinama.

Zvaničnici Evropske komisije su naveli da ova mjera nije usmjerena ni protiv koga, niti da se ciljaju zemlje u susjedstvu, “a pogotovo ne zemlje Zapadnog Balkana”.

Potpredsjednik Evropske komisije, Valdis Dobrovski je podvukao je da se ne radi o potpunoj zabrani izvoza vakcina, već o pokušaju da se kontroliše izvoz vakcina.

Kakvo je bilo ranije stanje?

Ranije je Komisija uvela mehanizam zabrane izvoza vakcina izvan EU bez ranijeg odobrenja, nakon što je jedan od proizvođača, AstraZeneca isporučila znatno manji broj doza vakcina od dogovorenog prilikom sklapanja ugovora.

Međutim iz ove zarbane je tada Zapadni Balkan bio izuzet.

Sada, novom uredbom se na listi za autorizaciju nalaze se praktično sve države koje ulaze u kategoriju takozvanih trećih zemalja, što obuhvata zemlje Zapadnog Balkana, neke zemlje iz istočnog partnerstva (države iz bivšeg Sovjetskog Saveza) i Island, Norveška, Izrael, Jordan, Libija i Liban.

U prvoj reakciji, državni sekretar u Ministarstvu zdravlja Vlade Srbije Mirsad Đerlek izjavio je za Radio Slobodna Evropa da odluka Evropske komisije da na listu zemalja za autorizaciju izvoza vakcina uvrsti i Zapadni Balkan neće pogoditi tu državu. Srbija je inače u redu najuspješnijih država Evrope po broju vakcinisanih građana.

Prema zvaničnim podacima Komisije, od pokretanja mehanizma autorizacije početkom ove godine od ukupno podnijetih 381 zahtjeva odobreno je njih 380, što podrazumijeva da je u treće zemlje do sada izvezeno 43 miliona doza vakcina protiv COVID-19.