Glavni junak naše današnje priče je Đuro Đaković, političar, sindikalni vođa, jedan od osnivača KPJ 1919. godine i organizacijski sekretar CK KPJ od 1928. godine, do smrti, 1929. godine.

Kao metalski radnik u Sarajevu, već je 1905. sudjelovao u prvim radničkim štrajkovima u Bosni, a 1910. bio je istaknuti omladinski rukovodilac u Sarajevu.

Po izbijanju Prvoga svjetskog rata 1914. godine zbog istupanja protiv rata uhapšen je i od vojnoga suda kao "veleizdajnik" osuđen na smrt. Kasnije je amnestiran i upućen na prisilni rad u Arad i Komoran.

Organizirao je veliki štrajk građevinara 1919. godine, bio je član Centralne uprave Saveza metalaca za BiH i uprave Glavnog radničkog saveza BiH.

Jedan je od osnivača SRPJ u BiH, a 1920. godine izabran je u Centralno partijsko vijeće KPJ. Zastupnik KPJ u Ustavotvornoj skupštini bio je 1920. godine.

Godine 1920. angažirao se u sindikalnoj kampanji za oslobađanje uhapšenih rudara nakon štrajka i bune.

Godine 1921. bio je delegat KPJ na Trećem kongresu Kominterne u Moskvi. Više puta bio je hapšen, mučen i proganjan, a od 1922. do 1926. godine interniran je u rodno mjesto.

Po odlasku u Zagreb 1926. godine postao je sekretar Oblasnog odbora Saveza metalaca Hrvatske.

Bio je jedan od najistaknutijih boraca protiv frakcija u vrhovima KPJ. Od 1927-1928. bio je na Lenjinovom univerzitetu u Moskvi, a u Kraljevinu SHS vratio se kao opunomoćenik Kominterne za sprovođenje Otvorenog pisma upućenog članovima KPJ. Na Četvrtom kongresu KPJ u Drezdenu 1928. godine postao je organizacijski sekretar CK KPJ.

Kao veliki protivnik šestojanuarske diktature u aprilu 1929. godine uhapšen je u Zagrebu i mučen. Odveden na tadašnju jugoslavensko-austrijsku granicu i od žandara ubijen, 25. aprila 1929. godine, pri insceniranom bijegu, skupa s Nikolom Hećimovićem.

TRAGIČNA SUDBINA DJECE

Đuro Đaković je imao dvojicu sinova Stjepana i Josipa, kao i kćerku Ružu.

Obojica sinova, rođenih Sarajlija, učestvovala su u revolucionarnom radničkom pokretu i Narodnooslobodilačkoj borbi.

Stjepana Đakovića je nakon očevog ubistva rukovodstvo KPJ septembra 1932. godine uputilo na školovanje u Sovjetski Savez, gdje je završio Komunistički univerzitet nacionalnih manjina Zapada (KUNMZ). U jesen 1937. godine se vratio u Jugoslaviju, gdje je nakon odsluženja vojnog roka, bio uključen u članstvo Pokrajinskog komiteta KPJ za Bosnu i Hercegovinu. Kao delegat PK KPJ za BiH, učestvovao je na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, održanoj oktobra 1940. godine u Zagrebu. Bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe od 1941. godine. Januara 1942. godine, na putu za Glavni štab NOV i PO Hrvatske, bio je ranjen i zarobljen u Velikoj Kapeli. Kada se oporavio od rana, nalazio se u ustaškom zatvoru u Zagrebu, gdje je bio mučen i na kraju ubijen.

Josip Joco Đaković je rođen 15. jula 1921. godine u Sarajevu. Uz pomoć KPJ je 1930-ih godina otišao u Sovjetski Savez, gdje mu je već živio brat Stjepan. Godine 1937. se vratio u Jugoslaviju i aktivno se uključio u rad organizacije Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) u Zagrebu. Od kraja 1940. godine je bio član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Hrvatsku, a u 1941. godini sekretar Mjesnog komiteta SKOJ-a za Zagreb i član Mjesnog komiteta KPH za Zagreb. Ustaška nadzorna služba ga je uhapsila 11. novembra 1941. godine u Zagrebu i u policiji je bio teško mučen. Poslije je bio prebačen u logor Jasenovac, gdje je ubijen tokom 1942. godine.

(SB)