U Analizi “Rat u Jugoslaviji u presudama MKSJ: ciljevi zaraženih strana i sukoba“, Julija Bogoeva, novinarka iz Beograda i nekadašnja analitičarka Haškog tribunala, navodi da nasuprot revizionističkim nastojanjima i iskrivljavanjima činjenica o prošlosti, Tribunal ostaje “trajan, jedinstven i  nezamenjiv izvor proverenih činjenica o razbijanju Jugoslavije ratom i najtežim međunarodnim zločinima radi stvaranja velikih nacionalno homogenih država Srba i Hrvata“. U svojoj opsežnoj analizi, dijelovima objavljenim na avangarda.ba, potvrđuje to činjenicama iz presuda.

Donosimo dijelove autentične analize ove beogradske novinarke.

Doprinos istorijskoj istini

"Na osnovu javno dostupnih dokaza, Tribunal je utvrdio van razumne sumnje da su mnogi najteži zločini, uključujući genocid, izvršeni. Ustanovio je ko su žrtve i kaznio je izvršioce, uključujući neke od najodgovnijih na najvišim državnim, vojnim i policijskim funkcijama.

Bez Tribunala o svemu tome se do dan danas ne bi znalo gotovo ništa, ili ništa pouzdano i provereno. Vrtele bi se svakojake priče i osporavanja tih priča, teorije i tumačenja i njihovo negiranje, optužbe i kontra optužbe; vrtlog koji guši i pojedince i društvo. Uzmimo Srebrenicu. Da je samo utvrdio činjenice o genocidu u Srebrenici, isplaniranom, hladnokrvnom ubistvu 8.000 muškaraca i dečaka u razmaku od nekoliko dana u julu 1995. godine, Tribunal bi bio vredan postojanja. 

Bez Tribunala neki od najodgovornijih zločinaca, ako ne i svi, bili bi na funkcijama, ili uvaženi, zaslužni građani, poštovani, slavljeni, uticajni. Jedan od osuđenih za Srebrenicu, visoki oficir Vojske Jugoslavije koji je služio u Drinskom korpusu Vojske Republike Srpske, do pritvora u Hagu bio je predavač na vojnoj akademiji u Beogradu! Neka se svako zamisli nad tim. Pogotovo Vojska Srbije, jer Srebrenica, i taj predavač, deo su njene istorije.

Tribunal je vršeći svoju funkciju odgovorio na pitanje – zašto je bio rat u Jugoslaviji i kakav je to bio rat. Analiza svih presuda izrečenih do kraja aprila 2015. godine, koju sam uradila, pokazala je da je Tribunal utvrdio prirodu sukoba i ciljeve zaraćenih strana. 

Bio je to, prema nalazima, međunarodni oružani sukob. Ekspanzionistički rat za teritorije, prvo Srbije protiv Hrvatske, a potom Srbije i Hrvatske protiv Bosne i Hercegovine. Srbija Slobodana Miloševića i Hrvatska Franje Tuđmana nameravale su da stvore velike etnički što čistije države – Veliku Srbiju i Veliku Hvatsku. Srbija, na račun Hrvatske i BiH, Hrvatska na račun BiH. Ceneći dokaze i Tužilaštva i odbrane, sudije su našle da je rat u bivšoj Jugoslaviji bio medjunarodni u svim fazama zbog direktnog  i indirektnog učešća Srbije i Hrvatske. Rat putem posrednika (proxy war). Rečnikom presuda: Srbija i Hrvatska bile su u ratu sa BiH posredstvom Vojske Republike Srpske i Hrvatskog vijeća obrane, nad kojima su imale opštu kontrolu.

Etničko čišćenje je bilo cilj, a ne posljedica rata

Rat je, prema presudama, bio rasprostranjeni i sistematski, diskriminatorni napad na civilno stanovništvo; etničko čišćenje bilo je cilj, a ne posledica rata, kako su tvrdile redom sve odbrane. Cilj vlasti Bosne i Hercegovine, napadnute sa dve strane, bio je – odbrana i oslobađanje celokupne teritorije.

Činjenice koje je na osnovu 20 godina suđenja utvrdio Tribunal u Hagu odlučujući su doprinos istorijskoj istini o sukobu u Jugoslaviji, a koji je na pragu 21. veka uništio jednu multiversku i multietničku državu u Evropi koju su tokom istorije predlagali i za koju su se borili najbolji predstavnici tako sličnih naroda koji su je činili. 

Presude Tribunala, dokumenti, dokazi vezani za suđenja i stenogrami sa suđenja jedinstvena su građa za razumevanje rata u bivšoj Jugoslaviji. 

Jedinstvena je i celokupna riznica materijala o kraju Jugoslavije pohranjena u Tribunalu. Tu su najvažniji dokumenti najviših državnih i političkih organa, vojnih i policijskih struktura svih strana u sukobu koji inače decenijama ne bi bili dostupni javnosti, ako ikada. Tu su raznovrsni dokumenti stranih država, međunarodnih organizacija, organa i tela i izjave mnogobrojnih direktnih učesnika i donosilaca odluka, međunarodnih i domaćih. Tu su i izjave hiljada svedoka i žrtava, strašna hronika jednog divljačkog i besmislenog rata. Poseban primer jesu izjave o Višegradu gde se postupanje srpske strane može opisati jedino kao orgija klanja i ubijanja. 

Za generacije koje ne poznaju Jugoslaviju svedočenja pripadnika njenih naroda pred Tribunalom govore o tome da Jugoslavija nije bila “veštačka tvorevina”, kako tvrde njeni stalni protivnici. Da jeste, zar bi bio potreban dugo pripreman višegodišnji rat u kojem je ubijeno vise od 100.000 ljudi da bi bila srušena."

Projekat "Sjećanje na prošlost - temelj izgradnje budućnosti" realiziran je uz podršku BH Telecoma.