Cilj udžbenika “Istorija za četvrti razred gimnazije opšteg tipa i društveno-jezičkog smjera” u Srbiji, u kojem se na neprimjeren i neutemeljen način govori o Crnoj Gori, njenoj unutrašnjoj politici i položaju srpskog naroda u njoj, je da se opravda kompletna litijaška ofanziva na Crnu Goru i da se legitimiše pravo Srbije da se miješa u unutrašnje prilike u Crnoj Gori, ocijenio je za Gradsku RTV historičar Milivoj Bešlin.

Ističe da je politička ofanziva Aleksandra Vučića prema Crnoj Gori počela nešto prije litija, ali je, kaže, pripremana dugo.

“U Vučićevoj Srbiji nauka se doživljava kao ideološki, nacionalistički i crkveni zabran”, ocijenio je Bešlin.

Cenzura u Srbiji, koja je brutalno krenula sa medijima, sada je, kaže, ušla i u škole, počevši sa udžbenicima biologije.

“Taj slučaj sa udžbenikom biologije, gde su crkva, Dveri i ostale ekstremno desničarske organizacije se žalile na to, a nasuprot tome su struka, nauka, Biološki institut i sve ostale relevantne institucije koje se bave biologijom kao naukom. Biološko društvo, sve katedre za biologiju su rekle da je to što piše u udžbeniku biologije u redu i na mestu, da je naučno zasnovano. Uprkos tome, udžbenik će se menjati, jer je crkva tražila da se određene formulacije promene”, objašnjava Bešlin.

Slično je, kaže, ako ne i gore, sa istorijom kao naukom. Istorija se u Srbiji, dodaje, doživljava kao propaganda, odnosno nacionalna disciplina za bildovanje ideologije nacionalizma, što je karakteristika diktature i totalitarnih režima.

“Kada je reč konkretno o udžbenicima istorije u Srbiji, oni su zaista puni govora mržnje, nacionalističke propagande, falsifikata, istorijskog revizionizma. Po pravilu ih pišu od režima birani lojalni istoričari, a vrlo često je reč o krajnje nekompetentnim ljudima za periode i procese o kojima pišu. U Srbiji ne postoje alternativni udžbenici, postoji samo jedna “totalitarna” istina, tj. jedna strana”, ističe historičar.

Osnova tih udžbenika, što je, kaže Bešlin, izraženo i u spornom dijelu udžbenika koji se odnosi na dešavanja u Crnoj Gori poslije 2006. godine, je da su Srbi uvijek bili žrtve, što je narativ koji njeguje svaka ideologija nacionalizma.

“To što stoji u tom udžbeniku istorije nije samo jedan klasičan falsifikat, koji apsolutno ne može da ima uporište ni u stvarnosti ni u realnosti, niti će jednog dana kada to bude postalo istorijska nauka, i kad to bude postalo istorija, moći na bilo koji način da se opravda i dokaže. Funkcija toga je da se opravda ova čitava litijaška ofanziva na Crnu Goru, i da se legitimiše pravo Srbije da se meša u unutrašnje prilike u Crnoj Gori. Kao i 90-ih, narativ o žrtvi i ugroženosti je tu da bi se opravdala savremena propagandna i politička ofanziva koju režim Aleksandra Vučiča ima prema Crnoj Gori”, smatra Bešlin.