Glavni lik naše današnje priče je zloglasni diktator Pol Pot.

Naime, Pol Pot bio je vođa Crvenih Kmera, reakcionarnog komunističkog pokreta koji je vladao Kambodžom od 1975. do 1979. Njegova je vladavina rezultirala genocidom, u kojem je život izgubila petina stanovnika.

Sa studija iz Francuske se vraća 1953. i postaje vođa ilegalne komunističke partije te osniva gerilske jedinice u udaljenim regijama, koje su se borile sa snagama tadašnjeg vladara, princa Norodoma Sihanuka.

U tom početnom periodu Pot vodi dvostruki život, u javnosti je bio predavač u privatnoj školi, a u onom tajnom dijelu član komunističkog pokreta. Uz američku potporu, princ je pokušao suzbiti djelovanje komunističke gerile. Kasnije je došlo do zategnutosti u odnosima između monarha i američkih vlasti, koja je pomogla generalu Lon Noli, koji je uz njihovu podršku izveo državni udar 1970. Svrgnuti princ potom odlazi u Kinu, gdje osniva izbjegličku vladu.

U zemlji izbija građanski rat koji završava u aprilu 1975. tako što je Lon Nola prebjegao na Tajland, dok su Kmeri preuzeli vlast.

Pol Pot postaje premijer države, koja je sada preimenovana u Demokratsku Kampućiju, a vrlo brzo se uspinje do vrha, raspušta staru vladu i postaje vodeća osoba u državi. Njegove snage su zauzele i glavni grad Phnom Penh. Nakon toga, započinje s radikalnim reformama i u svojoj suludoj viziji pokušava vratiti stanovnike svoje države u srednji vijek. Vraća kalendar na nultu godinu i prisiljava gradsko stanovništvo da napusti gradove i radi u sklopu poljoprivrednih komuna.

Ukida novac, privatno vlasništvo, kao i religiju. Zatvara škole i bolnice, spaljuje knjige. Na posebnom udaru su se našli intelektualci, Vijetnamci i muslimani. Broj umrlih i ubijenih u razdoblju njegove vlasti, koja je trajala između 1975. i 1979., procjenjuje se na dva miliona. Najozloglašeniji je bio zatvor S-21, u kojem je u četiri godine bilo zatvoreno 17.000 muškaraca, žena i djece.

Proces otvaranja zemlje počinje pokazivati istinu o Pol Potovoj vladavini. Mnoge pojedinost zločina izlaze u javnost. Saznaju se pojedinosti o mučenjima. Crveni Kmeri su oskudijevali municijom pa su za smaknuća koristili hladno oružje, kao i bambusove štapove, pri čemu bi osoba osuđena na smrt kleknula nad jamu dok bi joj vojnik u potiljak zabio primitivno oružje.

Pristaše svojevrsnog pokreta otpora Potovoj vladavini čekala je znatno strašnija smrt, u kojoj su nabijani na kolac i ostavljeni da umru u najgorim mogućim mukama, neki su, pak, izgladnjivani do smrti. Veliki broj ljudi izgubio je život u tzv. radnim kampovima, gdje su poumirali od teškog rada i raznih boleština, jer su bolnice bile zatvorene.

Najvidljivije posljedice nađene su u tzv. kambodžanskim poljima smrti, na kojima je skupljeno nešto manje od 10.000 lobanja. Njegova vladavina nije štedjela ni djecu staru nekoliko mjeseci, ubijane su cijele porodice. U četiri godine vladavine, Crveni Kmeri su počinili genocid nad vlastitim narodom.

Nakon povratka princa koji se, u međuvremenu, proglasio kraljem, Kmeri su još neko vrijeme nastavili gerilsku boru, ali su masovne dezertacije počele 1996. godine, dobar dio njih je prebjegao u Vijetnam kako bi izbjegao smrtnu kaznu. Pot je na kraju završio u doživotnom pritvoru 1997., ali je već sljedeće godine umro od srčanog udara.

(SB)