Glavni junak naše današnje priče je Veselin Masleša, književnik, novinar, revolucionar, sudionik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije. Rođen je 20. aprila 1906. godine u Banjoj Luci. Djetinstvo i svoju ranu mladost proveo je u Banjoj Luci, gdje je završio i gimnaziju.

Još u šestom razredu gimnazije, stupio je u revolucionarni omladinski pokret, a istovremeno se uključio i u akcije radničkog pokreta Banje Luke. Prve osnove marksističkog obrazovanja stekao je u đačko-literarnom društvu "Mladost".

Godine 1925. godine, Masleša odlazi na studije - najprije u Zagreb, gdje je upisao Pravni fakultet, da bi ubrzo prešao u Frankfurt, gdje je studirao ekonomiju, a potom u Pariz, gdje je studirao političku ekonomiju i sociologiju.

Zbog revolucionarnog rada među jugoslavenskim studentima i radnicima - iseljenicima u Francuskoj, bio je izložen progonima, i onemogućeno mu je dalje nastavljanje studija. Francuske vlasti su ga protjerale u Jugoslaviju, a jugoslavenske iz Beograda u Banju Luku.

U Banjoj Luci je nastavio aktivnost u radničkom pokretu. Potom odlazi u Osijek, gdje se zapošljava kao urednik i korektor, u redakciji "Hrvatski list". Ali je ubrzo uhapšen i ponovno protjeran u Banju Luku. Godine 1938. zapošljava se u Beogradu, kao skupštinski novinarski reporter i komentator u "Beogradskim novostima". Iste godine primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije.

VESELIN MASLEŠA, VLADIMIR NAZOR I MILOVAN ĐILAS

Masleša se brzo uključuje u društveni i politički život Beograda, sudjelujući, pored ilegalnog partijskog rada, i u legalnim manifestacijama tadašnje napredne inteligencije. Istupao je s natpisima u mnogim listovima i časopisima. U decembru 1928. godine zajedno s Otokarom Keršovanijem pokreće časopis "Nova literatura". Ali nakon proglašenja šestojanuarske diktature, 1929. godine, uhapšen je i poslije sedam mjeseci provedenih u zatvoru, protjeran u Banju Luku.

U Banjoj Luci, u kojoj je ostao nešto duže od godinu dana, imao vrlo raznovrsnu političku djelatnost: držao je ilegalne partijske tečajeve, seminare i predavanja; pisao je, ali bez potpisa, u banjalučkom listu "Nova štampa"; bavio se prevodilačkim radom i nastavio vanredne studije prava u Zagrebu.

Godine 1931. vraća se u Beograd i zapošljava se kao publicist u Redakciji časopisa "Narodno blagostanje". Posebno je bio angažiran u ostvarivanju politike Narodnog fronta i stvaranju legalne jedinstvene radničke partije, odnosno Stranke radnog naroda, kao sekretar njenog Inicijativnog odbora.

Pored partijsko-političke aktivnosti, Masleša se intenzivno bavio naučnoistraživačkim, publicističkim i prevoditeljskim radom. Baveći se temama iz domene ekonomskih, političkih i književnih zbivanja u zemlji i inostranstvu, Veselin Masleša je, kao publicista, objavljivao nekoliko studija, a najpoznatije su Mlada Bosna i Svetozar Marković.

Od 1927. do 1940. godine Masleša je deset puta hapšen, provodeći, za to vrijeme, u zatvorima ukupno više od dvije i po godine.

Poslije bombardiranja Beograda, u aprilu 1941. godine, prešao je u Crnu Goru i tamo učestvovao u pripremama ustanka. Organizirao je propagandni rad Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru i Glavnog štaba za Crnu Goru i Boku. Pokrenuo je i uređivao listove "Sloboda" i "Narodna borba".

U vrijeme pohoda proleterskih brigada u Bosansku krajinu, jula i augusta 1942. godine, bio je član Politodjela Četvrte proleterske crnogorske brigade. U drugoj polovini 1942. godine, u selu Driniću, zajedno s Mošom Pijade i drugim saradnicima, obnavlja list "Borba", organ KPJ, u kojoj objavljuje mnoge tekstove, sarađuje i u drugim listovima: "Proleteru", "Vojno-političkom pregledu", "Narodnom oslobođenju"…

Na prvom zasjedanju AVNOJ-a u Bihaću u novembru 1942. godine, Masleša je održao glavni referat: Narodnooslobodilačka borba i stvaranje Antifašističkog vijeća, u kojem je iznio istorijat antifašističke borbe u svim krajevima Jugoslavije od 1936. do 1942. godine. Tada je izabran u Izvršni odbor AVNOJ-a.

Tokom četvrte i pete neprijateljske ofanzive bio je s grupom divizija NOVJ koje su vodile borbe na Neretvi i Sutjesci. Poginuo je 14. maja 1943. godine kada su noću prelazili Sutjesku da bi se probili iz njemačkog obruča.

Odlukom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne narodne republike Jugoslavije, 20. decembra 1951. godine proglašen je za narodnog heroja.

(SB)