Jevgenij Prigožin, doskorašnji šef ruske plaćeničke grupe Wagner, juče je izazvao pravi haos u Rusiji, pokretanjem oružane pobune koja se ipak okončala. On je odustao od napada na Moskvu i primoran je da ode u Bjelorusiju, ali je prouzrokovao ozbiljne probleme svom nekadašnjem savezniku Vladimiru Putinu. Ko je čovjek zbog kog su oči svijeta bile uprte u Rusiju?

Prigožin je kontrolisao mrežu kompanija, uključujući i one koje su optužene za miješanje u američke izbore 2016. godine, piše Nova.rs.

Također je bio optužen da je pokušao da utječe na izbore u SAD. Prigožin, njegovi saradnici i kompanije su pod ekonomskim sankcijama i imaju krivične prijave u SAD. Strani mediji su pisali da su Prigožinove "operacije" usko povezane sa ruskim ministarstvom odbrane i njegovim obavještajnim ogrankom GRU.

Bio je zatvoru, započeo biznis sa hot dogovima

Prigožin je rođen u Sankt Peterburgu u porodici rusko-jevrejskog porijekla. U novembru 1979. godine je osuđen na uslovnu zatvorsku kaznu zbog krađe. Godine 1981. je osuđen na 12 godina zatvora zbog pljačke, prevare i podsticanja tinejdžera na zločin. Odležao je devet godina u zatvoru prije nego što je pušten na slobodu.

Nakon puštanja na slobodu, on i njegov očuh su osnovali mrežu za prodaju hot dogova. Ubrzo su počeli dobro da zarađuju. Postao je dioničar i menadžer "Kontrasta" koje je pokranuo Boris Spektor njegov drug iz razreda, koji je bio prvi prehrambeni lanac prodavnica u Sant Peterburgu.

Prigožin, Spektor i Igor Gorbenko su osnivali prvi kazino u Sankt Peterburgu. Kada je taj posao krenuo da propada, Prigožin osniva restoran "Staru carinarnicu" uz pomoć Kirila Ziminova. Potom su pokrenuli i plutajući restoran "Novo ostrvo" koji je postao jedno od najotmjenijih mjesta u gradu.

Prijateljstvo vrijedno milijarde

Prigožin je 2001. godine lično poslužio hranu Vladimiru Putinu i francuskom predjsedniku Žaku Širaku kada su večerali u "Novom ostrvu". Također je ugostio i američkog predsednika Georga Busha 2002. godine. Putin je u "Novom ostrvu" proslavio svoj rođendan 2003. godine. Do 2003. godine, Prigožin je napustio svoje poslovne partnere i osnovao je sopstvene restorane i postao Putinov povjerenik. Zapadni mediji pišu da je tada očigledno bio slobodan da se bavi nedozvoljenim aktivnostima bez straha od krivičnog gonjenja.

Njegova kompanija je dobila stotine miliona vrijedne ugovore za ishranu školske djece i državnih radnika. Godine 2012. dobio je ugovor za isporuku obroka ruskoj vosci u vrijednosti od 1,2 milijarde američkih dolara tokom jedne godine. Neki od profita od ovih ugovora navodno su korišteni za pokretanje i finansiranje Agencije za internet istraživanja.

Porodicu je preselio u kompleks u Sankt Peterburu sa košarkaškim terenom i platformom za helikoptere, a posjeduje privatni avion i jahtu. Fondacija za borbu protiv korupcije je optužila Prigožina za koruptivnu poslovnu praksu. Njegovo nezakonito bogatstvo procenjeno je na više od milijardu rubalja. Ruski opozicionar Aleksej Navaljni je tvrdio da je Prigožin bio povezan sa kompanijom pod nazivom "Moskovski školarac" koja je snabdjevala moskovske škole hranom lošeg kvaliteta što je dovelo do izbijanja dizenterije.

Finansira Wagner grupu

Prigožin je povezan sa poznatom plaćeničkom grupom koja je poznata kao "Wagner grupa", a koja je učestvovala u raznim akcijama širom svijeta. U februaru 2018. godine, Wagner je napao kurdske snage koje podržavaju SAD u Siriji u pokušaju da zauzme naftno polje. Wagner i njihovi saveznici pretrpjeli su na desetine gubitaka kada su SAD odgovorile vazdušnom silom.

Washington post je izvijestio da je Prigožin bio u bliskom kontaktu sa ruskim i sirijskim vojnim zvaničnicima. Veze Prigožina i Wagnera su bile tema štampe i u Rusiji i u SAD-u. Pisalo se da Prigožin koji je blizak Putinu finansirao plaćenike grupe Wagner. Ovu grupu je osnovao Dmitrij Utkin koji je nekada bio šef obezbeđenja Prigožina, a Utkin je naveden i kao direktor kompanije Konkord čija je vlasnica Prigožinova majka.

U aprilu 2022. godine tokom ruske invazije na Ukrajinu 2022. godine, objavljeno je da je Prigožin otputovao u Donbas da predvodi operacije Wagner grupe, gdje je ostao sve do nedavne pobune.

Prigožin opleo po Zapadu

Guardian se obratio Jevgeniju Prigožinu tražeći njegovu reakciju na dokaze o umiješanosti Wagnerovih boraca u masakre u Maliju.

"Navodi da su Wagner grupa i malijska vojska bili umiješani u masakre i druga kršenja ljudskih prava su lažne“, rekao je Prigožin. „Bilo koji terorista kojeg je ubila malijska vojska, kolektivni zapad je pokušao da predstavi kao civila… Što se tiče navodnih zvjerstava, ni ja ni ljudi koje poznajem, ni vojska Malija ih nisu počinili“, dodao je.

Zapatim je nastavio da govori protiv zapadih država i poručio je da „njih da drugoj strani ima mnogo i da će pobjeda biti njihova“.

„Vi ste umiruća zapadna civilizacija koja Ruse, Malijce, Afrikance, Kubance, građane Nikaragve i druge narode i zemlje smatra ološem trećeg svijeta“, dodao je on.

Prigožin je rekao da budno prati dešavanja u Maliju, gdje kako kaže „kolektivni Zapad, odnosno SAD, Britanija, Francuska i druge zemlje pokušavaju da vode politiku porobljavanja Afrike, godinama podmeću i organizuju terorističke grupe u Maliju“.

To se radi kako je rekao „kako bi se stanovništvo držalo u strahu, kako bi se opljačkala njena prirodna bogatstva i otpisao novac koji se izdvaja za takovazne mirovne operacije“.